ลำไย เป็นพืชที่เกษตรกรในภาคเหนือนิยมปลูก โดยเฉพาะจังหวัดเชียงใหม่ เนื่องจากผลผลิตที่ได้ราคาดี แต่พอเกษตรกรหันมาปลูกลำไยกันจำนวนมากขึ้น ทำให้เกิดปัญหาผลผลิตล้นตลาด ราคาตกต่ำ เพราะเหตุนี้ทำให้ทางภาครัฐและตัวเกษตรกรต้องหาวิธีการแก้ไขปัญหา ซึ่งบางรายหาพืชเศรษฐกิจตัวใหม่มาปลูกทดแทน แต่บางรายนำพืชมาปลูกพื้นที่ว่างในสวนลำไย เพื่อเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว เช่นเดียวกับ คุณเจริญ ปัญญา เกษตรกรผู้ปลูกผักหวานในพื้นที่ว่างของสวนลำไย สามารถสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ คุณพนิต เจริญบูรณ์ เกษตรจังหวัดเชียงใหม่ เปิดเผยว่า ?จากปัญหาผลผลิตลำไยล้นตลาดทำให้ภาครัฐต้องหาวิธีแก้ไขให้กับเกษตรกร โดยการแนะนำให้เกษตรกรนำหลักปรัชญาชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระ เจ้าอยู่หัว มาเป็นแนวทางที่ช่วยเหลือเกษตรกร ดังนั้น ทางศูนย์อำนวยการโครงการพัฒนาตามพระราชดำริ อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ จึงถ่ายทอดความรู้ทางด้านการทำเกษตรแบบผสมผสานให้แก่เกษตรกร โดยรุ่นแรกได้จัดอบรมเมื่อปี พ.ศ. 2550 จำนวน 65 คน มีคุณเจริญ ปัญญา เป็นหนึ่งในเกษตรกรที่เข้ารับการอบรมรุ่นแรก และสามารถนำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน โดยการปรับพื้นที่ว่างของสวนลำไยปลูกผักหวาน นอกจากนี้ ยังใช้พื้นที่การเกษตรได้ตามสัดส่วนของการทำการเกษตรแบบผสมผสานได้อย่าง เหมาะสม จึงทำให้คุณเจริญ ได้เป็นเกษตรกรตัวอย่างให้กับเกษตรกรที่เข้าศึกษาดูงานของศูนย์ ถือได้ว่าเป็นเกษตรกรที่สามารถนำงานของศูนย์ไปขยายผลได้เป็นอย่างดี? คุณ เจริญ เกษตรกรผู้ปลูกผักหวานในพื้นที่ว่างสวนลำไย วัย 53 ปี อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 100 หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านกลาง อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ เล่าว่า เมื่อก่อนตนเองดื่มแต่เหล้า ไม่ทำงาน ทำให้ครอบครัวไม่มีความสุข เพราะเหตุนี้ตนเองจึงคิดจะปรับตัวให้เป็นหัวหน้าครอบครัวที่ดี พอได้มีโอกาสเข้ารับการอบรมที่อำนวยการโครงการพัฒนาตามพระราชดำริ อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อปี พ.ศ. 2550 จึงทำให้ตนเองมีแนวคิดใหม่ และพยายามปรับตัว มาใช้ชีวิตแบบพอเพียง เริ่มต้นจากการปรับปรุงสวนลำไยที่ปลูกทิ้งไว้ในพื้นที่ 2 ไร่ จำนวน 70 ต้น ให้สมบูรณ์ พร้อมทั้งนำการเกษตรแบบผสมผสานที่ได้อบรมมาปรับปรุงให้พื้นที่สวนลำไย โดยการนำกล้าพันธุ์ผักหวานจากศูนย์มาปลูก จำนวน 500 ต้น และกล้าพันธุ์ผักหวานจำนวน 600 ต้น ซื้อมาจากเกษตรกรผู้ปลูกผักหวานที่อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งขั้นตอนการปลูกผักหวาน เริ่มต้นจากการเตรียมดินโดยการปรับเกลี่ยหน้าดินให้เสมอกัน หลังจากนั้นขุดหลุมขนาดเท่ากับถุงต้นกล้าหรือกว้างกว่าถุงต้นกล้าเล็กน้อย ขุดระยะห่างกัน ประมาณ 2x2 เมตร และรองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกผสมกับหน้าดินทิ้งไว้ประมาณ 15-20 วัน ให้ปุ๋ยคอกเย็น ต่อจากนั้นนำต้นกล้าผักหวานลงปลูก ในช่วงแรกที่ปลูกจะให้น้ำทุกวัน พอผักหวานตั้งตัวได้แล้วจะให้น้ำ 3 วัน ต่อ 1 ครั้ง ครั้งละประมาณ 1-2 ชั่วโมง โดยการให้น้ำจะให้ทางสปริงเกลอร์ ซึ่งน้ำจะผสมปุ๋ย พด.2 ไปด้วย ส่วนการให้ปุ๋ย จะใช้เฉพาะปุ๋ยคอก ปุ๋ยชีวภาพ และปุ๋ยหมักจากเศษใบลำไย ปีละ 2 ครั้ง และมีการเสริมฮอร์โมนพืชเดือนละ 1 ครั้ง ที่สำคัญจะไม่ใส่ปุ๋ยเคมี พอต้นผักหวานอายุได้ประมาณ 6 เดือน ก็สามารถเก็บผลผลิตจำหน่ายได้แล้ว สำหรับการเก็บผลผลิตจะเด็ดยอด ซึ่งจะเด็ดทุกวัน วันละ 1 แถว มีจำนวนประมาณ 100 ต้น เก็บได้วันละ 2 กิโลกรัม กิโลกรัมละ 80 บาท นอกจากจะเก็บยอดขายแล้ว ยังได้เพาะกล้าพันธุ์จำหน่ายราคาต้นละ 10-15 บาท คุณทองสุข ปัญญา ภรรยาคุณเจริญ เล่าเพิ่มเติมว่า ?ตนเองดีใจมากที่สามีปรับปรุงตัวเองเป็นหัวหน้าครอบครัวที่ดี ด้วยแนวปรัชญาชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงทำให้ครอบครัวมีความสุข ความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นจากการปลูกผักหวานในพื้นที่สวนลำไย แต่นอกจากนี้ ยังได้ทำการเกษตรแบบผสมผสานในพื้นที่อีก 4 ไร่ โดยจะปลูกมะเขือ มะละกอ ถั่วฝักยาว ฯลฯ และมีบ่อเลี้ยงปลา ซึ่งรายได้ที่นำผลผลิตออกไปจำหน่ายที่ตลาดในชุมชนทุกวันร่วมกับผักหวานแล้ว วันละประมาณ 500 บาท? การปลูกผักหวานและการทำการเกษตรแบบผสมผสาน เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่สร้างรายได้ให้กับครอบครัว ให้มีชีวิตที่ดีขึ้น ผู้สนใจการปลูกผักหวานหรือการทำการเกษตรแบบผสมผสาน ติดต่อสอบถามได้ที่ ศูนย์อำนวยการโครงการพัฒนาตามพระราชดำริ อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ โทร. (053) 481-022 หรือคุณเจริญ ปัญญา โทร. (053) 481-712, (085) 030-1224