ทานตะวัน มีปลูกกันมากที่ลพบุรีและสระบุรี โดยทั่วไปเกษตรกรจะปลูกหลังจากเก็บเกี่ยวพืชหลักไปแล้ว เช่น ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เก็บเกี่ยวเดือนกันยายน จากนั้นจึงปลูกทานตะวัน เป็นการใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ถึงแม้กำไรสุทธิต่อไร่ไม่สูงนัก แต่เกษตรกรก็มีความพึงพอใจ ผู้ที่ริเริ่มงานทานตะวันเป็นครั้ง แรกคือ คุณสุพจน์ แสงประทุม ปัจจุบันคือผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 2 จังหวัดราชบุรี ?ผมเริ่มตั้งแต่ ปี 2527 ทานตะวันเข้ามาในโครงการลดพื้นที่ปลูกมันสำปะหลัง ราคามันสำปะหลังตกต่ำ ผมรับผิดชอบตัวนี้อยู่ เริ่มปลูกกันที่อำเภอพัฒนานิคม ปีแรก 250 ไร่ เอกชนที่เข้าร่วมคือ บริษัท แปซิฟิคฯ ทานตะวันมาบูมจริงๆ ปี 2553-2536? คุณสุพจน์ กล่าว ถึงแม้จะย้ายไปหลายที่หลายแห่ง แต่ในโอกาสที่มีการพูดคุยเกี่ยวกับทานตะวัน คุณสุพจน์เสียสละเวลา เดินทางจากราชบุรี มาเข้าร่วมงานที่จังหวัดลพบุรี เมื่อเร็วๆ นี้ ทำให้หลายๆ ฝ่ายได้เห็นตัวตนคนที่เริ่มงานทานตะวันอย่างแท้จริง งาน ปลูกทานตะวันมีมาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ ปี 2527 พื้นที่ปลูกบางปีอาจจะมากถึง 300,000 ไร่ แต่บางปีอาจจะลดลง คนทั่วไปรู้จักทานตะวันเพราะมีการท่องเที่ยว ดูดอกสวยๆ แต่บางคนอาจจะไม่ทราบด้วยซ้ำไปว่า เขานำทานตะวันไปทำอะไร มีการนำน้ำมันทานตะวันไปเป็นส่วนประกอบของอาหาร ที่ ผ่านมา พื้นที่การปลูกทานตะวัน 200,000-300,000 ไร่ ปลูกทานตะวันสายพันธุ์ทั่วไป แต่เมื่อ 2-3 ปีมานี้ มีการปลูกทานตะวันสายพันธุ์ที่มีกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง กรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง มีผลดีต่อร่างกาย ทานตะวันโดยทั่วไป มีกรดไขมันไม่อิ่มตัว 20-30 เปอร์เซ็นต์ ส่วน ทานตะวันพันธุ์พิเศษ มีกรดไขมันไม่อิ่มตัว 70-80 เปอร์เซ็นต์ ที่ผ่านมา เกษตรกรผู้ปลูกพันธุ์พิเศษ ขายได้ราคาดีกว่าพันธุ์ทั่วไป กิโลกรัมละ 2 บาท กรดไขมันไม่อิ่มตัว มีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างไร หากร่างกายคนเรา ได้รับกรดไขมันไม่อิ่มตัวสูง จำนวนมากๆ โอกาสที่จะมีคอเลสเตอรอลหรือเส้นเลือดตีบตันมีน้อย พื้นที่ปลูกทั่วไปกว่า 200,000 ไร่ แต่ปลูกพันธุ์น้ำมันคุณภาพสูง 75,000 ไร่ เมื่อ เร็วๆ นี้ มี ?พิธีลงนามบันทึกข้อตกลง โครงการส่งเสริมการปลูกทานตะวันครบวงจร ปี 2553/2554? ที่ห้องเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ โรงแรมลพบุรีอินน์ รีสอร์ท อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี คุณปรีชา พวงน้อย ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) สาขาลพบุรี กล่าวว่า ผู้เข้าร่วมพิธีลงนาม ประกอบด้วย เจ้าหน้าที่ ธ.ก.ส.จังหวัดลพบุรี สระบุรี นครสวรรค์ และเพชรบูรณ์, ผู้บริหาร สกต., ผู้แทน บริษัท ไทยธุรกิจเกษตร จำกัด, บริษัท แปซิฟิค เมล็ดพันธุ์ จำกัด, บริษัท อีโตชูแมนเนจเมนท์ (ไทยแลนด์) จำกัด และ บริษัท ทรัพย์พูนผลอุตสาหกรรมไซโล จำกัด คุณพาโชค พงษ์พานิช กรรมการผู้จัดการ บริษัท แปซิฟิค เมล็ดพันธุ์ จำกัด กล่าวว่า ปัจจุบันประเทศไทยต้องนำเข้าน้ำมันทานตะวันเพื่อบริโภค ประมาณ 100,000 ตัน ต่อปี เพื่อนำเข้ามาใช้ในอุตสาหกรรม และการบริโภค ทาง บริษัท แปซิฟิคฯ จึงได้ร่วมมือกับภาครัฐดำเนินการส่งเสริมการปลูกทานตะวันในเมืองไทยอย่างต่อ เนื่อง ตั้งแต่ ปี 2528 จนปัจจุบันมีพื้นที่ปลูก 300,000-400,000 ไร่ ต่อปี แต่ก็ยังไม่เพียงพอต่อการใช้ในประเทศ ?การปลูกทานตะวันในปัจจุบัน เกษตรกรนิยมปลูกเป็นพืชรุ่นที่ 2 ในพื้นที่ 4 จังหวัด คือ ลพบุรี สระบุรี นครสวรรค์ และเพชรบูรณ์ เป็นพืชทางเลือกและเสริมรายได้ เหมาะแก่การปลูกเป็นพืชรุ่นที่ 2 เนื่องจากทานตะวันเป็นพืชทนแล้ง และวิธีการดูแลรักษาที่ง่ายกว่าพืชรุ่นที่ 2 อื่นๆ นอกจากนี้ น้ำมันทานตะวันก็เป็นน้ำมันพืชที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ในขณะเดียวกันบริษัทก็ได้มีการพัฒนาสายพันธุ์ให้ได้น้ำมันที่มีคุณภาพสูง กว่าสายพันธุ์ทั่วๆ ไป หรือที่เรียกว่า...ไฮ โอลีอิค แอซิด เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค โดยเฉพาะตลาดต่างประเทศ? คุณพาโชค กล่าว คุณพาโชค กล่าวว่า เนื่องจากญี่ปุ่นต้องการน้ำมันคุณภาพสูงจำนวนมาก ทาง บริษัท แปซิฟิคฯ จึงได้ร่วมมือกับ บริษัท อีโตซูฯ ในการส่งเสริมการปลูกทานตะวันน้ำมันที่มีคุณภาพสูงในเมืองไทย โดยร่วมเสนอโครงการแก่ ธ.ก.ส. และ สกต. ในการดำเนินการส่งเสริมปลูกทานตะวันครบวงจร ปี 2553/2554 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการสร้างหลักประกันทางการตลาด และเสริมสร้างรายได้แก่เกษตรกร มีพื้นที่เป้าหมาย 75,000 ไร่ ใน 4 จังหวัด ได้แก่ ลพบุรี สระบุรี นครสวรรค์ และเพชรบูรณ์ ซึ่งทาง บริษัท แปซิฟิคฯ เป็นผู้จัดการหาเมล็ดพันธุ์ ที่ให้น้ำมันคุณภาพสูง 2 สายพันธุ์ คือ โอลิซัน 2 และโอลิซัน 3 ส่วนบริษัท อีโตซูฯ เป็นผู้ประกันราคารับซื้อขั้นต่ำ และให้ราคาส่วนเพิ่ม เมื่อตรวจสอบคุณภาพได้ตามมาตรฐาน ซึ่งทางบริษัท อีโตซูฯ ได้จัดตัวแทนรับซื้อเพื่อสะดวกแก่การขนส่ง ที่ บริษัท ทรัพย์พูนผลอุตสาหกรรมไซโล จำกัด อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี คุณ พาโชค กล่าวว่า ปัจจุบันมีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการ 2,000 ราย ผู้ร่วมดำเนินการมี 6 ฝ่าย ได้แก่ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธ.ก.ส. บริษัท อีโตซูฯ บริษัท แปซิฟิคฯ บริษัท ทรัพย์พูนผลฯ และ บริษัท ไทยธุรกิจเกษตร จำกัด คุณชัยวัฒน์ ปกป้อง รองผู้อำนวยการฝ่ายกิจการ สาขา 5 ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร กล่าวในฐานะประธานในพิธีเปิดงานว่า โครงการปลูกทานตะวันแบบครบวงจร ปี 2553/2554 เป็นโครงการที่น่าสนใจมาก เพราะมีหลักประกันทางการตลาดที่แน่นอน โดยมีสัญญาซื้อขายล่วงหน้า เกษตรกรสามารถคาดการณ์รายได้ค่อนข้างชัดเจนภายใต้ข้อตกลงและเงื่อนไขร่วมกัน ส่วนเรื่องที่ต้องการฝากให้ผู้ที่เกี่ยวข้องทุกฝ่าย และพี่น้องเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการนี้ให้ความสำคัญเป็นประการต้นๆ คือ เนื่องจากเป็นโครงการนำร่อง ดำเนินการมาเป็นปีที่ 3 ซึ่งในการดำเนินการใน 2 ปีที่ผ่านมา ประสบผลสำเร็จอย่างดี ดังนั้น ควรช่วยกันควบคุมคุณภาพให้ได้มาตรฐานข้อตกลงของโครงการ ซึ่งจะเป็นผลงานและสามารถขยายโครงการในปีต่อๆ ไปอย่างมั่นคง น้ำมันคุณภาพดี ไม่น้อยไปกว่าน้ำมันมะกอก คุณ ชัยยุทธ รื่นจิตต์ ผู้อำนวยการสำนักงานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร จังหวัดลพบุรี กล่าวว่า การดูแลเกษตรกรที่ปลูก จะแบ่งเป็นกลุ่ม โดยให้เกษตรกรที่มีความรู้ความสามารถ 1 คน ดูแลลูกกลุ่ม 20 คน พร้อมทั้งมีคู่มือให้ว่าปลูกเมื่อไหร่ ดูแล และเก็บผลผลิตอย่างไร ผู้ที่ปลูกทานตะวันที่ให้น้ำมันคุณภาพสูง จะขายได้ราคาดีกว่าพันธุ์ทั่วไป ซึ่งปีที่แล้ว มีผลทำให้ราคาซื้อขาย เมล็ดทานตะวันทั่วไปสูงขึ้น ?ฤดู ผลิตใหม่นี้ คาดว่าราคาผลผลิตจะดี เพราะประเทศอื่นมีความเสียหายทางด้านการเกษตรจำนวนมาก อยากให้บอกข่าว เราทำกันมาปีที่ 3 แล้ว ทำอย่างไร จะทำผลผลิตให้มั่นคง เมื่อทำได้โพรดักส์ต่างๆ จะตามมา? คุณชัยยุทธ กล่าว คุณชัยวัฒน์ ปกป้อง รองผู้อำนวยการฝ่ายกิจการ สาขา 5 ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร กล่าวว่า การดูแลเกษตรกร หากดูแลเป็นตัวบุคคลดูแลยาก ต้องดูแลผ่านกลุ่ม ให้ผู้นำกลุ่มช่วยเผยแพร่ความรู้ เกษตรกรบางคนเก่งเรื่องปุ๋ย ก็แนะนำกัน ทางญี่ปุ่นบอกว่า ซื้อผลผลิตได้จำนวนมาก การจำหน่ายผลผลิตหากจำหน่ายราคาแพงเกินไป เขานำไปทำกำไรไม่ได้ อาจจะไปซื้อจากประเทศอื่น อย่างอาร์เจนตินา คุณพาโชค พงษ์พานิช กรรมการผู้จัดการ บริษัท แปซิฟิค เมล็ดพันธุ์ จำกัด กล่าวว่า เกษตรกรที่อยู่นอกเหนือโครงการ 75,000 ไร่ ส่วนหนึ่งอาจจะเป็นสมาชิก ธ.ก.ส. ก็ได้ หรือไม่เป็นสมาชิกก็ได้ ผู้ที่เป็นสมาชิกก็มีการดูแล ส่วนผู้ที่ไม่เป็นสมาชิก ทางบริษัทให้คำแนะนำอยู่แล้ว อีกอย่างเกษตรกรที่ปลูกทานตะวัน อยู่ในพื้นที่ 4 จังหวัด เป็นรายเก่า ที่ได้รับข้อมูลข่าวสารอยู่เสมอ เพราะฉะนั้นจะคุ้นเคย ทางบริษัทได้พยายามถ่ายทอดแนวคิด การเพิ่มผลผลิต พยายามให้ปลูกก่อนหมดฝน อย่างไรก็ตาม หากทานตะวันต้นสูงขนาดเข่า หากหมดฝนสามารถให้ผลผลิตได้ คุณ พาโชค กล่าวอีกว่า น้ำมันคุณภาพดีที่ได้จากทานตะวันพันธุ์พิเศษ คุณภาพไม่ด้อยไปกว่าน้ำมันที่ได้จากมะกอกหรือโอลีฟ ดังนั้น เป็นโอกาสของผู้ที่สนใจทำธุรกิจด้านนี้ เพราะต้นทุนการผลิตน้ำมันคุณภาพจากทานตะวันพันธุ์พิเศษ ต่ำกว่าการผลิตจากมะกอก ดังนั้น สามารถทำกำไรได้มากกว่า ผลผลิตทานตะวัน จากพื้นที่การปลูก 75,000 ไร่ ญี่ปุ่นรับซื้อไปแปรรูปทั้งหมด เนื่อง จากการปลูกทานตะวันมีพื้นที่กว้างใหญ่ไพศาล กระจายอยู่ใน 4 จังหวัด ส่วนใหญ่ปลูกพันธุ์ทั่วไป ดังนั้น การซื้อขายพันธุ์พิเศษ อย่างโอลิซัน 2 และโอลิซัน 3 จึงต้องมีการตรวจสอบ เพื่อป้องกันการปลอมปน ซึ่งการตรวจสอบทำได้ภายในไม่กี่นาที เหตุที่ต้องมีการตรวจสอบ ก็ดังที่ได้บอกไปแล้วว่า พันธุ์พิเศษ ขายได้ราคาสูงกว่าพันธุ์ทั่วไป กิโลกรัมละ 2 บาท อย่าง ไรก็ตาม ถ้ามีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและมั่นคง หากพื้นที่ปลูกในไทยทั้งประเทศ ปลูกพันธุ์พิเศษทั้งหมด ญี่ปุ่นสามารถรับซื้อได้ แต่ไม่ใช่ระยะเวลาอันใกล้นี้ ผู้สนใจงาน ปลูกทานตะวัน สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ บริษัท แปซิฟิค เมล็ดพันธุ์ จำกัด เลขที่ 1 หมู่ที่ 13 ถนนพหลโยธิน ตำบลพระพุทธบาท อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี 18120 โทร. (036) 266-316-9, (036) 267-877-8 หรือ www.pacthai.co.th คำแนะนำการปลูก ฤดูการปลูก เดือนสิงหาคม-ตุลาคม อัตราการใช้เมล็ดพันธุ์ จำนวนเมล็ดพันธุ์ที่แนะนำให้ใช้ 1.0-1.5 กิโลกรัม/ไร่ การเตรียมดิน ไถดะด้วยผาล 3 ตากดินไว้ประมาณ 7 วัน แล้วไถแปรด้วยผาล 7 วิธีการปลูก หยอดหลุมละ 1-2 เมล็ด ถอนแยกให้เหลือ 1 ต้น ระยะปลูก ระหว่างต้น 35-45 เซนติเมตร ระหว่างแถว 75 เซนติเมตร การเพิ่มผลผลิต เพื่อให้ได้ผลผลิตที่มากขึ้น แนะนำให้ใส่ปุ๋ยทางใบ 2-3 ครั้ง ก่อนออกดอก เมื่อทานตะวันอายุประมาณ 40-45 วัน การให้น้ำ ควรให้น้ำเมื่อต้นทานตะวันแสดงอาการเหี่ยว โดยเฉพาะในระยะทานตะวันกำลังแตกตาดอก และดอกบาน จะทำให้ได้ผลผลิตสูง การเก็บเกี่ยว เมื่อจานดอกมีสีน้ำตาลเข้ม หรือเมื่ออายุ 100-110 วัน ขึ้นอยู่กับสภาพภูมิอากาศขณะเก็บเกี่ยว โครงการส่งเสริมการปลูกทานตะวันครบวงจร ปี 2553-2554 ดำเนินโครงการโดย - ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ลพบุรี สระบุรี นครสวรรค์ และเพชรบูรณ์ - สหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธ.ก.ส. ลพบุรี สระบุรี นครสวรรค์ และเพชรบูรณ์ - บริษัท อีโตชูแมนเนจเมนท์ (ไทยแลนด์) จำกัด - บริษัท แปซิฟิค เมล็ดพันธุ์ จำกัด - เกษตรกรลูกค้า ธ.ก.ส. และ สกต.ในจังหวัดลพบุรี สระบุรี นครสวรรค์ และเพชรบูรณ์ วัตถุประสงค์ ส่งเสริมการผลิตเมล็ดทานตะวันที่ให้น้ำมันคุณภาพสูงโดยเฉพาะและสกัดน้ำมันเพื่อการส่งออกไปยังต่างประเทศ พื้นที่เป้าหมาย จำนวน 100,000 ไร่ ในเขตจังหวัดลพบุรี สระบุรี นครสวรรค์ และเพชรบูรณ์ เมล็ดพันธุ์ในโครงการ ใช้เฉพาะเมล็ดพันธุ์แปซิฟิค โอลิซัน 2 และ โอลิซัน 3 เท่านั้น ช่วงเวลาการปลูก เดือนสิงหาคม-ตุลาคม 2553 เงื่อนไขการซื้อ 1. ให้ราคาเพิ่มอีก 2 บาท/กิโลกรัม จากราคาท้องตลาด ณ วันรับซื้อเมื่อตรวจสอบทานตะวันแล้วว่า ไม่มีพันธุ์อื่นปะปน 2. เกษตรกรผู้ที่นำเมล็ดทานตะวันส่งไซโลด้วยตนเอง รับค่าขนส่งเพิ่ม กิโลกรัมละ 0.50 บาท 3. ราคาหน้าไซโลจะเปลี่ยนแปลงตามราคาท้องตลาด โดยอ้างอิงราคาจากบริษัทน้ำมันพืช 4. การรับซื้อผลผลิตจะยึดตามมาตรฐานการรับซื้อเมล็ดทานตะวันของอุตสาหกรรมน้ำมันพืช 5. มีนักวิชาการร่วมติดตามและให้ความรู้แก่เกษตรกรในพื้นที่ทำโครงการ 6. ราคาการรับซื้อทานตะวันขั้นต่ำ 12.50 บาท/กิโลกรัม (ราคาประกันรวมราคาเพิ่มเติมและค่าขนส่ง) 7. ทางโครงการสงวนสิทธิที่จะไม่รับซื้อเมล็ดทานตะวันที่มีสายพันธุ์อื่นๆ ปลอมปน