ผมมีปัญหาขอเรียนถามหมอเกษตร-ทองกวาว ผมมีบ่อปลาเก่า ขนาด 6 ไร่ มีความสนใจจะเลี้ยงปลาสลิด ว่ามีขั้นตอนอย่างไร รวมทั้งการให้อาหารและรายละเอียดอื่น ๆ ที่เป็นประโยชน์อีกด้วย อีกอย่างหนึ่งผมปลูกชมพู่ไว้หลายต้นพอเริ่มสุกแก่ ถูกนกกินจนหมด จะมีวิธีแก้ไขอย่างไร

    ปลาสลิด เป็นปลาที่ชอบอาศัยอยู่ตามแหล่งที่มีน้ำนิ่ง เช่น ในหนองน้ำหรือบึง ที่มีพันธุ์ไม้น้ำและสาหร่ายอยู่ด้วย เพื่อใช้เป็นแหล่งหลบซ่อนและก่อหวอดสำหรับวางไข่ ปลาสลิด มีรูปร่างคล้ายปลากระดี่หม้อ แต่มีขนาดโตกว่า ลำตัวแบน สีเขียวออกเทาหรือสีคล้ำเป็นพื้น มีริ้วดำพาดขวางตามลำตัวจากส่วนหัวไปจนถึงโคนหาง ขนาดปากเล็กยืดหดได้ ปลาสลิดเมื่อเติบโตเต็มที่ลำตัวจะยาวประมาณ 20 เซนติเมตร ปลาสลิดเพศผู้มีลำตัวยาวเรียว มีสีเข้มกว่าเพศเมียสันหลังและสันท้อง ขนานกัน ส่วนเพศเมียสันท้องจะยาวและมนไม่ขนานกับสันหลัง ครีบยาวมนไม่ถึงโคนหาง สีลำตัวจะอ่อนกว่าปลาสลิดเพศผู้ ฤดูวางไข่ท้องจะอูมเป่ง ปลาสลิดเพศเมียจะเริ่มวางไข่เมื่ออายุ 7 เดือน แม่ปลาแต่ละตัววางไข่ได้หลายครั้งในหนึ่งรอบปี และวางไข่ได้คราวละ 4,000-10,000 ฟอง การเลี้ยงปลาสลิด เริ่มจากการ เตรียมบ่อ ขนาดของบ่อปลาสลิดทั่วไปนิยมขุดบ่อ ขนาด 10x20 เมตร หรือ 1-3 ไร่ และลึก 1.50 เมตร หากตั้งอยู่ใกล้แหล่งน้ำ เช่น แม่น้ำ หรือลำคลองจะยิ่งเป็นการดี คันบ่อต้องสามารถป้องกันน้ำท่วมได้ หลังจากเตรียมบ่อเรียบร้อยแล้วให้หว่านปูนขาว อัตรา 1 กิโลกรัม ต่อ 10 ตารางเมตร ถ้าขนาด 10x20 เมตร หรือ 200 ตารางเมตร ให้หว่านปูนขาว 20 กิโลกรัม ต่อบ่อ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อลดความเป็นกรดของดินลง หรือรักษาระดับ ความเป็นกรด-ด่าง อยู่ระหว่าง 6-7 กรณีที่เป็นบ่อเก่า ควรลอกบ่อ ทำความสะอาด พร้อมกำจัดปลาช่อนและศัตรูอื่น ๆ ด้วยใช้โล่ติ๊นหรือหางไหล น้ำหนัก 3 กิโลกรัม ทุบให้แหลกแช่ในน้ำสะอาด 2 ปี๊บ 1 คืน กรองเอาส่วนที่เป็นน้ำ นำไปสาดให้ทั่วบ่อ ปล่อยทิ้งบ่อไว้ 7-8 วัน จนพิษของโล่ติ๊นหมดไป จึงถ่ายน้ำออกจากบ่อแล้วสูบน้ำ หรือระบายน้ำเข้าบ่อ โดยท่อนำน้ำเข้าบ่อต้องมีตะแกรงไนลอนกรองไม่ให้ศัตรูปลาสลิดเข้าไปในบ่อได้ การเพิ่มแพลงก์ตอนในน้ำด้วยการใส่ปุ๋ยคอก อัตรา 20 กิโลกรัม ต่อบ่อ พร้อมกับรักษาระดับน้ำที่ 10-20 เซนติเมตร ทิ้งไว้เป็นเวลา 7-10 วัน จากนั้นนำผักบุ้งหรือผักกระเฉดลงเลี้ยงในบ่อ ปักหลักยึดเถาไว้ป้องกันลมพัดกระจายไปตามทิศทางลม ให้เป็นร่มเงาอาศัยและวางไข่ของปลาสลิด นิยมปลูกผักเหล่านี้ไว้ตามชานบ่อมากกว่ากลางบ่อ ต่อมาเพิ่มระดับน้ำลึก 70-100 เซนติเมตร ใส่ปุ๋ยมูลโค หรือกระบือแห้ง อัตรา 13 กิโลกรัม ต่อบ่อ เพื่อเพิ่มปริมาณของแพลงก์ตอนให้มีมากขึ้น เมื่อน้ำเริ่มมีสีเขียวจึงปล่อยลูกปลา อัตรา 5-10 ตัว ต่อตารางเมตร ขนาดลูกปลา ควรมีขนาด 5-7 เซนติเมตร อาหารที่ใช้เลี้ยงปลาระยะแรก ผสมรำละเอียด และผักบุ้งหั่นต้มสุก อัตรา รำ 2 ส่วน และผักบุ้งหั่น 1 ส่วน ปั้นเป็นก้อนให้กินวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น ปริมาณที่ให้ 3-5 เปอร์เซ็นต์ ของน้ำหนักปลาทั้งบ่อ เมื่อเห็นว่าน้ำในบ่อใสขึ้นให้ใส่ปุ๋ยคอกเพิ่มเติม วิธีให้อาหารโดยวางลงบนตะแกรงแขวนที่หย่อนลงใต้ผิวน้ำลึกประมาณ 1 คืบ ให้ปลาว่ายน้ำเข้ามากินได้สะดวก การให้อาหารอย่างพอเพียง จัดการน้ำอย่างเหมาะสม ใช้เวลาเลี้ยง 7-8 เดือน จะได้ขนาดปลาที่จับขายได้ตามต้องการ การจับปลาสลิดทั้งบ่อเพื่อจำหน่าย ควรจับในเดือนมีนาคม เพราะปลาจะไม่วางไข่ อาจใช้วิธีระบายน้ำออกจากบ่อและมีเฝือกล้อม แล้วใช้สวิงตักออกจากเฝือกล้อม แล้วคัดพ่อแม่พันธุ์ที่สมบูรณ์ไว้ขยายพันธุ์ต่อไป