หากใครเบื่ออากาศร้อนในเมืองกรุง อยากชวนไปเที่ยวเปลี่ยนอากาศกันที่หัวหิน...เมืองตากอากาศแห่งแรกของประเทศไทย สนุกเพลิดเพลินกับน้ำทะเลที่แสนเย็นฉ่ำจนชื่นใจแล้ว เดินไปเลือกหาของกินของฝากกันต่อ ที่ “ตลาดฉัตรไชย” ตลาดเก่าแก่ที่อยู่คู่หัวหินมานานกว่า 80 ปี สองข้างทางเต็มไปด้วยร้านขายของฝาก อาหารทะเลแห้งมากมาย จำหน่ายในราคาย่อมเยา ไม่แพง ที่ตลาดฉัตรไชย ยังมี “กล้วยหอมกะเหรี่ยง” ของฝากคุณภาพดีอีกชนิด ที่อยากแนะนำให้นักท่องเที่ยวเลือกซื้อติดมือกลับบ้าน เพราะกล้วยหอมกะเหรี่ยงมีลักษณะพิเศษกว่ากล้วยหอมทั่วไปคือ มีรสชาติหวานหอม ปนเปรี้ยวนิดๆ เนื้อสุกเหนียวหนึบอร่อยมาก เป็นที่ถูกอกถูกใจคนไทยและนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติจำนวนมาก เพราะรสชาติไม่หวานจัด ใครเผลอกินเข้าไปเป็นจำนวนมาก ก็จะไม่เกิดอาการจุกแน่นหน้าอกเหมือนกับกินกล้วยหอมทั่วไป กล้วยหอมกะเหรี่ยง ยังมีเอกลักษณ์เด่นประจำสายพันธุ์อีกอย่างคือ แม้ผลสุกงอม จนเปลือกผลเป็นสีดำ แต่เมื่อปอกเปลือกออก เนื้อในจะยังคงเหนียวหนึบกินได้อร่อยเช่นเดียวกับผลสุกใหม่ๆ ทุกอย่าง ขณะที่กล้วยหอมทั่วไป หากมีเปลือกเป็นสีดำ เนื้อในก็จะเน่าเสียกินไม่ได้เลย นอกจากนี้ กล้วยหอมกะเหรี่ยง มีคุณประโยชน์บำรุงร่างกายจากภายในสู่ภายนอกเช่นเดียวกับกล้วยหอมทั่วไปคือ มีวิตามินซี แคลเซียม ในปริมาณสูง ช่วยรักษากระดูก ฟัน และเหงือกให้แข็งแรงแล้ว กล้วยหอมกะเหรี่ยงยังมีวิตามินเอ มากที่สุด มากกว่ากล้วยไข่เสียอีก โดยวิตามินเอทำหน้าที่ช่วยบำรุงสายตาและผิวพรรณ มีคุณประโยชน์ต่อร่างกายมากมายอย่างนี้ หากแวะไปหัวหิน ไม่ลองซื้อกล้วยหอมกะเหรี่ยงเป็นของฝากติดมือกลับบ้าน ก็น่าเสียดายแทนจริงๆ ความจริง กล้วยหอมกะเหรี่ยง ไม่ได้ปลูกเฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น ที่ประเทศฟิลิปปินส์ก็ปลูกกล้วยหอมกะเหรี่ยง โดยมีชื่อเรียกท้องถิ่นว่า “Lakatan” ชาวฟิลิปปินส์ปลูกกล้วยหอมกะเหรี่ยงเพื่อบริโภคภายในประเทศ และส่งออกไปขายในตลาดโลก ตามไปดูแหล่งปลูก กล้วยหอมกะเหรี่ยงที่ ตำบลห้วยสัตว์ใหญ่ “คุณโอม-สุภิณยา สันตะกิจ” นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรปฏิบัติการ สำนักงานเกษตรอำเภอหัวหิน กรุณาสละเวลาพาผู้เขียนไปเยี่ยมชมแหล่งปลูกกล้วยหอมกะเหรี่ยง ของ “คุณดอกอ้อ ทองอ่อน” เกษตรกรคนเก่ง วัย 36 ปี อาศัยอยู่ บ้านเลขที่ 39 หมู่ที่ 11 ตำบลห้วยสัตว์ใหญ่ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โทร. (089) 076-1499 สวนแห่งนี้ ปลูกสวนไม้ผลผสมผสานนานาชนิด เช่น กล้วยหอมกะเหรี่ยง กล้วยหอมทอง กล้วยไข่ เพื่อเป็นร่มเงาคลุมต้นทุเรียน จนเต็มเนื้อที่ 5 ไร่ คุณดอกอ้อ เลือกปลูกกล้วยหอมกะเหรี่ยง เพราะกล้วยชนิดนี้มีรสชาติอร่อย หอม หวาน เนื้อแน่น ไม่เละเหมือนกับกล้วยหอมทั่วไป แถมขายได้ราคาดี เป็นกล้วยที่นิยมของผู้บริโภค ทั้งลูกค้าคนไทยและต่างชาติ ที่ตลาดหัวหิน คุณดอกอ้อขายกล้วยหอมกะเหรี่ยง ในราคาหวีละ 25-30 บาท กล้วยหอมกะเหรี่ยง มีลักษณะลำต้นแข็งแรง เมื่อตกเครือ ไม่จำเป็นต้องใช้ไม้ค้ำเหมือนกับกล้วยหอมทอง ทนทานต่อสภาพแห้งแล้งได้ดี ลำต้นสูง 2.5-3 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลางมากกว่า 15 เซนติเมตร ก้านใบเปิดกว้าง มีปีก กาบลำต้นด้านนอกมีปื้นหนาสีดำ ด้านในมีสีชมพู ก้านช่อดอกมีขน ใบประดับรูปไข่สีม่วงเข้ม ปลายแหลมและม้วนขึ้น ดอกตัวผู้สีงาช้าง จะหลุดร่วงหลังจากใบประดับหลุดแล้ว ส่วนดอกตัวเมียมีสีเหลือง ก้านตรง ดอกตัวผู้และดอกตัวเมียมีความยาวใกล้เคียงกัน กลีบรวมใหญ่สีเหลืองอ่อน ปลายสีเหลือง กลีบรวมเดี่ยวสีขาวใส มีรอยหยักที่ปลาย ใน 1 เครือ จะมี 8-12 หวี หวีละ 14-18 ผล มีขนาดใกล้เคียงกับกล้วยหอมทอง แต่สั้นกว่าและปลายผลทู่ เมื่อสุกผลมีสีเหลืองทอง เนื้อสีส้มอ่อน ไม่มีเมล็ด มีรสชาติหวานหอม ปนเปรี้ยว เปลือกหนา ทนทานต่อการขนส่ง สามารถเก็บไว้ได้นาน ไม่เน่าเสียง่าย คุณดอกอ้อ เล่าว่า ต้นกล้วยชนิดนี้ขยายพันธุ์ด้วยหน่อ หลังแยกหน่อมาจากต้นแม่ ให้ขุดหลุม ประมาณ 50x50 ลึกประมาณ 50 เซนติเมตร รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอก และนำหน่อลงไปปลูก แล้วใช้ดินคลุมรอบโคนต้น จากนั้นรดน้ำให้ชุ่ม เพราะกล้วยหอมเป็นพืชที่ชอบน้ำ ประมาณ 1 เดือน หน่อกล้วยจะแทงยอดขึ้นมา จึงใช้มีดเฉือนให้ได้ระยะจากพื้นดิน ประมาณ 50 เซนติเมตร เพื่อจะง่ายในการดูแล หลังจากนั้น ดูแลให้ปุ๋ยและน้ำตามปกติ ใช้เวลาเพียง 8 เดือน ก็จะตกเครือ โดยทั่วไป ศัตรูของกล้วยหอมกะเหรี่ยงที่สำคัญคือ ด้วงงวงสีดำ มักเข้าทำลายเนื้อเยื่อในลำต้น โดยเจาะบริเวณโคนใบ แล้วไข่ลงไป ตัวอ่อนจะชอนไชเข้าไปตามก้านใบ จนถึงเนื้อเยื่อของกล้วยหอมเพื่อดูดกินน้ำเลี้ยง ทำให้ลำต้นมีน้ำยางไหลออกมา อาหารที่จะไปเลี้ยงกล้วยหอมไม่พอ ทำให้ได้ผลผลิตไม่สมบูรณ์ จึงต้องหมั่นตรวจบริเวณโคนต้นหรือลำต้นอยู่เสมอ เพื่อป้องกันการรบกวนของโรคแมลงศัตรู บางครั้งอาจเจอปัญหาโรคแมลง ที่ทำให้ใบกรอบ เครือกล้วยไม่สมบูรณ์ ที่ชาวบ้านเรียกว่า ตัวไถเปลือก เข้าทำลายเปลือกกล้วยให้เป็นลายทาง ทำให้จำหน่ายผลสดไม่ได้ราคา จำเป็นต้องฉีดยาฆ่าแมลง ในช่วงกล้วยเริ่มตั้งท้อง เพื่อป้องกันล่วงหน้า เพราะถ้าฉีดตอนกล้วยออกเครือแล้ว จะทำให้ผลมีสีเหลืองหรือเกิดอาการไหม้ได้ คุณดอกอ้อ เล่าว่า กล้วยหอมกะเหรี่ยง มีจุดอ่อน เรียกกว่า “กล้วยหวงหน่อ” โดยต้นกล้วยหอมกะเหรี่ยงจะแตกหน่อน้อยกว่ากล้วยชนิดอื่นๆ สามารถแก้ปัญหาได้โดยใช้วิธีการพูนโคนกล้วยอยู่เสมอ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการโคนลอย และใส่ปุ๋ยคอกบำรุงอย่างสม่ำเสมอ เพื่อเพิ่มปริมาณธาตุอาหารแก่ต้นแม่ให้เจริญเติบโตไวและแตกหน่อได้ดี เมื่อต้องการแยกหน่อไปปลูกในแหล่งใหม่ ควรขุดแยกหน่อที่มีสภาพสมบูรณ์ และไม่ติดกับต้นแม่จนเกินไป เพื่อไม่ให้การขุดหน่อกระทบต่อต้นแม่ หลังจากนั้นให้ตัดยอดออก เพื่อลดการคายน้ำ เรื่องน่ารู้ ของกล้วยหอมกะเหรี่ยง กล้วยหอมกะเหรี่ยง อยู่ในวงศ์ MUSACEAE เป็นพันธุ์ที่ได้กลายพันธุ์จากกล้วยป่า มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น เช่น กล้วยหอมพิจิตร กล้วยหอมน้ำผึ้ง กล้วยหอมแม้ว และกล้วยหอมเชียงราย ในอดีตกล้วยหอมกะเหรี่ยงนิยมปลูกเฉพาะหมู่บ้านชาวกะเหรี่ยงตามตะเข็บชายแดน ไทย-พม่า ในแถบจังหวัดกาญจนบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ต่อมาโครงการหลวงได้แนะนำให้ชาวบ้านในพื้นที่อำเภอหัวหินปลูกกล้วยหอมกะเหรี่ยง เพื่อบริโภคภายในครอบครัว นอกจากนี้ กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรตำบลหินเหล็กไฟ ได้รวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มแปรรูปกล้วยหอมกะเหรี่ยง ในลักษณะกล้วยหอมกะเหรี่ยงทอดกรอบ ถือเป็นของฝากที่อร่อยน่าลิ้มลองอีกชนิดของอำเภอหัวหิน หากใครสนใจเรื่อง กล้วยหอมกะเหรี่ยง ติดต่อขอข้อมูลเพิ่มเติมได้ ที่ สำนักงานเกษตรอำเภอหัวหิน โทร. (032) 512-458 หรือ คุณสุภิณยา สันตะกิจ โทร. (089) 881-0353