ด้วยอยากให้เกษตรกรเมืองน้ำดำ กาฬสินธุ์ มีอยู่มีกิน มีอาชีพมั่นคง พึ่งตนเองได้อย่างพอเพียง ที่สำคัญ คือ ปลดหนี้ได้

คุณประภาส พรหมคำบุตร นักวิชาการแรงงานชำนาญการ สำนักงานจัดหางาน จังหวัดกาฬสินธุ์ โทร. (087) 235-0990 ได้จัดโครงการพัฒนาศักยภาพเพื่อการมีงานทำและอาชีพที่ยั่งยืน โดยนำเกษตรกรไปศึกษาดูงาน การปลูกกล้วยหอมทองปลอดภัยจากสารพิษ ที่จังหวัดสกลนคร ข้ามเทือกเขาภูพานสู่สกลนคร ดินแดนแห่งธรรมะพระอรหันต์

“เกษตรกรขยัน แต่เป็นหนี้เพิ่มขึ้น” คือข้อสังเกตของคุณประภาส

จึง คิดค้นหาทางออก ทางปลดหนี้ให้เกษตรกร โดยมุ่งไปที่เรื่องปลูกกล้วย ซึ่งเป็นความชอบส่วนตัวด้วย และเล็งเห็นว่า เป็นทางที่เกษตรกรจะสร้างเงินได้จริงๆ

ที่สำคัญไม่ต้องใช้สารเคมีในการปลูก ใช้เพียงปุ๋ยเคมีบำรุง หรือใครจะปลูกด้วยระบบเกษตรอินทรีย์ก็ทำได้ โดยเน้นใช้ปุ๋ยมูลไก่เป็นหลัก

คุณ ประภาส ได้ตระเวนค้นหาแหล่งปลูกกล้วยที่สร้างรายได้ ไม่ใช่ปลูกกินอย่างเดียว แต่ต้องขายได้เป็นรายได้หลัก สืบเสาะมาหลายที่ ทั้งในและต่างจังหวัด สุดท้ายมาพบกับกลุ่มปลูกกล้วยหอมทอง จังหวัดสกลนคร เพื่อนบ้านจังหวัดใกล้เคียงนี้เอง

จึงเป็นที่มาของโครงการ พาชาวบ้านไปศึกษาดูงาน จำนวน 29 รุ่น รุ่นละ 60 คน โดยให้คนกาฬสินธุ์ทุกอำเภอได้มีโอกาสไปหาความรู้ใหม่ๆ เพื่อกลับมาพัฒนาต่อยอดอาชีพตัวเอง

จุดแรกที่เดินทางไปคือ ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริบ้านหนองปลาดุก หมู่ที่ 9 ตำบลพังขว้าง อำเภอเมือง จังหวัดสกลนคร เจ้าของศูนย์คือ คุณเกศนี ชุมปัญญา โทร. (089) 623-0295

บ้านสวน ร่มรื่นด้วยสวนไผ่ คอกสัตว์ ข้างบ้านเป็นแปลงปลูกกล้วยหอมทอง 1 ไร่ 2 งาน (600 ต้น)

ต้น กล้วยหอมทองเรียงแถวกันเป็นระเบียบ สวยงาม ตัดแต่งก้านใบอย่างดี ต้นกล้วยออกหน่อมากมาย ที่ทยอยออกเครือออกผลก็มาก คุณเกศนีและสามีดูแลใส่ปุ๋ย ไถพรวนดิน ผลผลิตที่ได้มีพ่อค้ามารับซื้อถึงบ้าน นอกจากนี้ ยังกำลังปลูกแปลงเกษตรผสมผสานอีกด้วย

จากนั้นเดินทางต่อไปยังอำเภอพรรณานิคม เยี่ยมสวนของ คุณทรงศักดิ์ ปัญญาประชุม นายก อบต. นาหัวบ่อ อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร โทร. (086) 220- 6490

คุณ ทรงศักดิ์ ผู้มีความสุขกับการทำสวน เคยเป็นข้าราชการครู สอนเกษตร พืช ปศุสัตว์ ปัจจุบันเป็น นายก อบต. เจียดเวลางานมาต้อนรับคณะดูงาน พาเดินชมสวนกล้วยหอมทอง พื้นที่ปลูก 6 ไร่ ทั้งกล้วยหอมทอง กล้วยน้ำว้า

สำหรับกล้วยหอมทอง อายุ 4 เดือน 5 เดือน 8 เดือน แปลงเพิ่งปลูกใหม่ก็มี

แรกเริ่ม ปลูก 2 ไร่ พบว่าได้ผลดี ไม่พอขาย จำเป็นต้องปลูกเพิ่ม

ผล ผลิตที่ได้ ส่วนหนึ่งขายหน้าสวนซึ่งเป็นร้านเล็กๆ น่ารัก ชื่อ ไร่สุขพอเพียง และขายในพื้นที่ ที่พระธาตุภูเพ็ก สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของอำเภอ

คุณ ทรงศักดิ์ ยังส่งเสริมให้เกษตรกรในเขตตำบลนำหน่อกล้วยไปปลูกฟรี และคืนหน่อพันธุ์ เป็นการส่งเสริมเกษตรกรให้มีอาชีพ สำหรับเกษตรกรทั่วไป สามารถติดต่อซื้อหน่อพันธุ์ได้โดยตรง

สวนสุดท้ายที่คณะไป คือ สวน คุณทองปาน พิมพานิชย์ หมอดินอาสา ตำบลสว่าง บ้านคำประมง หมู่ที่ 4 อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร โทร. (080) 196-9410

สวนคุณทองปาน เจ้าของสโลแกน “ความจนมีแท้ๆ เราจะแก้ด้วยตนเอง”

ในสวนมี กล้วยหอมทอง แก้วมังกร มะม่วงงามเมืองย่า (ผลโต น้ำหนักลูกละประมาณ 1 กิโลกรัม) มะขามเปรี้ยวยักษ์ ปลูกแบ่งแยกแปลงในพื้นที่ 20 ไร่ รอบบ้าน         

แหล่งพันธุ์

กล้วย หอมทองที่นำมาปลูกที่สกลนคร มาจากจังหวัดเพชรบุรี สหกรณ์บ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี ที่โด่งดังเรื่องกล้วยหอมทองส่งออกประเทศญี่ปุ่น

ตอนนี้สกลนครจำหน่ายหน่อพันธุ์ได้แล้ว ติดต่อสั่งซื้อได้โดยตรง

วิธีปลูก

ปลูกระยะห่าง 2x2 พื้นที่ 1 ไร่ จะปลูกได้ 400 ต้น

ขุดหลุมปลูก 30x30x30 เซนติเมตร ขุดหน้าดินออกไกลปากหลุม รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกมูลวัว 1 ปี๊บ คลุกเคล้าดินกับปุ๋ยคอกให้เข้ากัน สับดินปากหลุมลงทุกด้าน ไม่ให้ลึกเกินไป แล้วปลูกหน่อกล้วย            

การดูแล

กล้วยหอมทอง ใช้เวลาประมาณ 8-9 เดือน จะให้ผลผลิต วิธีการให้ปุ๋ยของสวนคุณทรงศักดิ์ มีดังนี้

เดือนที่ 1 รากกล้วยหอมทองจะเต็มหลุม

ใส่ปุ๋ยเคมี สูตร 15-15-15 และมูลไก่ทุกเดือน ไถกลบโคนด้วยรถไถเดินตาม กำจัดวัชพืช

เดือนที่ 3 หน่อจะออกรอบต้น ไม่ต้องขุดออก แต่ให้ตัดยอดอ่อนทิ้ง เหลือโคนให้เป็นฐานรองรับต้นแม่ไว้ไม่ให้โค่น

เดือนที่ 6 ให้เหลือต้นแท้และต้นเทียม (ต้นรอง) ไว้ 1 ต้น หน่ออื่นให้ขุดแยกไปปลูกใหม่ได้

เดือนที่ 6-7 บำรุงปุ๋ยเคมี สูตร 46-0-0,18-46-0, 0-0-60 คลุกเคล้าผสมกัน ใส่ต้นละ 2 กำมือ 2 ครั้ง เป็นสูตร “ปุ๋ยหวาน” ทำให้รสชาติดี หวาน กรอบ

เดือนที่ 8 กล้วยจะออกปลี ออกผล

เมื่อออกผล มีปลีกล้วย ให้สังเกต “ลูกแคน” ที่ปลายเครือ 3 หวี เล็กๆ ให้ตัดปลีทิ้ง แล้วนับไปอีก 50-60 วัน จึงตัดขายได้ (เกษตรกรจะเขียนป้ายกระดาษวันตัดปลีติดไว้กับเครือกล้วย เพื่อนับวันเก็บผลผลิตได้)

กล้วยหอมทอง 1 เครือ น้ำหนักประมาณ 15 กิโลกรัม มี 6-7 หวี จะขายเป็นหวี หรือชั่งกิโลกรัมก็ได้ 

ไม่ได้ขายแค่ผล

กล้วยหอมทอง ไม่เพียงแต่ขายหวี แต่ยังขุดหน่อพันธุ์ขายได้อีก เพราะกล้วยหอมทองมีหน่อมาก

คุณประภาส พรหมคำบุตร อธิบายว่า “ข้างบนเอาเท่าไหร่ ข้างล่างเอาเท่าไหร่”

หมายถึง กล้วยหอมทองต้นหนึ่ง ขายหวีกล้วยได้ด้วย ขายหน่อกล้วยได้ด้วย เกษตรกรสามารถคำนวณรายได้เบื้องต้นได้

เกษตรกรที่ไปศึกษาดูงาน ต่างตื่นตากับสวนกล้วยงามๆ ต่างได้หน่อกล้วยติดมือมาปลูกกันถ้วนหน้า หลายคนสั่งจองหน่อพันธุ์มาทดลองปลูก

คุณประภาส แนะนำว่า ถ้ายังไม่มั่นใจ ให้ทดลองปลูกก่อนสัก 1 งาน แล้วค่อยขยายเพิ่ม

คุณประภาสเองก็ได้ลงทุนทำสวนกล้วยของตัวเอง ในพื้นที่ 10 ไร่ โดยปลูกด้วยระบบเกษตรอินทรีย์ ไร้สารพิษ 100% และอาสาจะหาช่องทางการตลาดให้พี่น้องเกษตรกรอีกด้วย

เคล็ดลับการปลูกกล้วยหอมทองอยู่ที่การดูแลรักษา บำรุงปุ๋ย น้ำให้ได้ เรียกร้องการใส่ใจจัดการ ถ้าทำได้จะมีรายได้ตลอดปี

ปลดหนี้ได้จริง สมดังเจตนารมณ์ของ คุณประภาส พรหมคำบุตรข้าราชการชั้นดีที่ทำงานบนพื้นฐานความอยู่ได้ อยู่รอด ของเกษตรกรไทย