หลังจากที่คลุกคลีอยู่ในวงการพัฒนาและปรับปรุงพันธุ์มะนาวมายาวนาน ล่าสุดเกษตรกรหัวก้าวหน้าจากอ่างทอง "วโรชา จันทโชติ" เจ้าของ "สวนวโรชา" ตั้งอยู่ที่ ต.ไผ่จำศีล อ.วิเศษชัยชาญ จ.อ่างทอง ได้คิดค้นวิธี "การทำสาวต้นมะนาว" เพื่อขยายกิ่งพันธุ์ด้วยการตอนกิ่ง ปรากฏว่า ต้นมะนาว 1 ต้น สามารถขยายกิ่งพันธุ์ใหม่ได้ถึง 100 ต้น    

 

                          วโรชา บอกเคล็ดลับง่ายๆ ในการทำสาวต้นมะนาว เพื่อขยายกิ่งพันธุ์ด้วยวิธีการตอนกิ่งว่า เลือกมะนาวสายพันธุ์แป้นวโรชาที่มีอายุอย่างน้อย 1 ปี แต่ในความเป็นจริงแล้วการทำสาวต้นมะนาวนั้น จะเลือกต้นแม่พันธุ์ที่มีอายุมาก หรือ 7-8 ปีขึ้นไป เพื่อความชุ่มชื่นกลับมาใหม่ แต่กรณีที่จะขยายกิ่งพันธุ์เพื่อการค้าและให้เพียงพอต่อความต้องการของ ลูกค้า สามารถทำสาวต้นมะะนาวที่มีอายุ 1 ปีขึ้นไป แต่ต้องการที่จะเอาต้นไหนเป็นแม่พันธุ์ให้สังเกตุดูช่วงอายุ 8-12 เดือน ต้นมะนาวจะออกผลมากน้อยเพียงใด หากเห็นว่าดกเด็ดทิ้งทั้งหมด เพราะไม่ต้องการให้เอาธาตุอาหารไปเลี้ยงผล เพราะต้องการให้เลี้ยงตำต้น แตกกิ่งก้านมากกว่า

 

                          เมื่อเลือกต้นแม่พันธุ์เรียบร้อยแล้วให้สังเกตกิ่งมะนาวที่แผ่ออกจากลำต้น ที่มีความสูงจากพื้นดินประมาณ 2 ฟุต หรือ 1 ศอก ใช้กรรไกรตัดต้นไม้ที่ความคม ตัดกิ่งห่างจากปลายยอดพอประมาณ เลือกตัดหลายกิ่งให้มากที่สุด เพราะวัตถุประสงค์คือต้องการให้ต้นมะนาวแตกกิ่งก้านใหม่ให้มากที่สุดเพื่อ ตอนกิ่งนั่นเอง เมื่อตัดกิ่งแล้วใช้ยาฆ่าเชื้อจำพวกเมธาแล็คซิว หรือปูนกินกับหมากทาที่แผลตัดก็ได้ เพื่อป้องกันหรือสกัดเชื้อโรคต่างๆ โดยเฉพาะเชื้อราที่อาจเข้าทางแผลที่ตัดเข้าสู่ลำต้น และท่อน้ำเลี้ยง ซึ่งอาจทำให้ต้นมะนาวไม่สมบูรณ์ได้ หรือเน่าถึงที่สุด จากทำดินที่โคนต้นให้เป็นดินร่วนซุยใส่ปุ๋ยอินทรีย์ หรือหมักตามด้วยปุ๋ยเคมีที่มียูเรีย หรือไนโตรเจนสูง อาทิ สูตร 27-7-7 หรือ 27-6-6

 

                          จากนั้นรดน้ำทุกวันในปริมาณ 10-15 ลิตรต่อต้น จากนั้นประมาณ 10 วัน ต้นมะนาวจะเริ่มแตกยอดอ่อนเป็นจุดๆ และโตขึ้นเป็นกิ่งก้านใหม่ ตามกิ่งที่ตัดโดยประมาณ 10-20 กิ่ง ปล่อยไปราว 4 เดือน กิ่งใหม่จะยาวราว 2 ฟุต สามารถตอนกิ่งเพื่อขยายพันธุ์ได้ โดยต้นมะนาว 1 ต้น เมื่อทำสาวแล้วจะแตกกิ่งออกมาต้นละประมาณ 80-100 กิ่ง นั่นหมายถึงการทำสาวต้นมะนาว 1 ต้นจะได้กิ่งพันธุ์เพื่อจำหน่าย หรือพื้นที่ปลูกได้ 80-100 กิ่ง

 

                          "ที่จริงผมไม่แนะนำให้ทำสาวต้นมะนาวที่มีอายุน้อย เพราะเราต้องการเก็บผลผลิต แต่ผมไม่ต้องการผลผลิต เพราะผมเป็นนักขยายพันธุ์มะนาวเพื่อจำหน่าย จึงเน้นให้ออกกิ่งมาก เพื่อจะได้ตอนกิ่งส่งให้ลูกค้า ผมเน้นขายกิ่งพันธุ์เป็นหลัก มีลูกค้าต้องการกิ่งพันธุ์จำนวนมาก ทำแทบไม่ทัน ต้องจองล่วงหน้าอย่างน้อยเป็นเดือน ผมจำเป็นต้องใช้ต้นที่อายุ 1 ปีขึ้นไปมาทำสาว เพื่อให้ได้กิ่งใหม่มากที่สุด" วโรชา กล่าว

 

                          หลังจากที่มีการตอนกิ่งเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ถ้าต้องการทราบว่ากิ่งที่ตอนไปติดหรือแตกรากหรือไม่ ให้สังเกตดูว่า จะมีกิ่งอ่อนแตกบริเวณที่ตอนด้านโคนกิ่งหรือไม่ หากมีแสดงว่ากิ่งที่ตอนติดหรือแตกรากแล้ว จากนั้นปล่อยไปประมาณ 25-30 วัน สามารถตัดมาชำในถุงดำ และอนุบาลไว้ 2 อาทิตย์สามารถส่งลูกค้าหรือนำไปปลูกได้แล้ว ไม่ว่าจะปลูกในวงท่อซีเมนต์ หรือลงดินก็ได้

 

                          นี่เป็นเคล็ด (ไม่) ลับในการทำสาวต้นมะนาวเพื่อขยายกิ่งพันธุ์ตามแบบฉบับของ "วโรชา จันทโชติ" เกษตรกรหัวก้าวหน้าแห่งวิเศษชัยชาญที่ใครและใครสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้โดย ไม่มีลิขสิทธิ์ใดๆ ในช่วงนี้