อย่างเช่นคุณประจักษ์ อันทะศรี อายุ 53 ปี ผู้ใหญ่บ้านบ้านหนองอุ่ม อยู่บ้านเลขที่ 66 หมู่ที่ 8 ตำบลนาสีนวน อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม ที่หันมาเอาดีในการเพาะเห็ดกระด้างและสามารถยึดเป็นอาชีพเลี้ยงครอบครัวได้เป็นอย่างดี

ผู้ใหญ่ประจักษ์ให้ข้อมูลว่ามีพื้นที่11 ไร่ ทำการเกษตรหลายอย่างในรูปแบบไร่นาสวนผสม แบ่งเป็นที่นา 6 ไร่

ปลูกข้าวไว้บริโภคในครัวเรือน มีสระน้ำประจำไร่นา 3 บ่อ สำหรับเลี้ยงปลานิล ปลาดุก เลี้ยงกบในกระชัง โดยมี

พ่อแม่พันธุ์ 10 คู่ เลี้ยงไก่ไข่ 50 ตัว และที่สำคัญยังทำฟาร์มเห็ดด้วย ในพื้นที่ประมาณ 4 ไร่ ซึ่งเป็นอาชีพที่ทำให้มี

รายได้และผลตอบแทนที่ดี

เริ่มเพาะเห็ดมาตั้งแต่ปี 2556 ที่ผ่านมา โดยมีแรงบันดาลใจมาจากชาวบ้านบ้านเหล่า ตำบลโคกพระ อำเภอกันทร

วิชัย ว่าชาวบ้านเหล่าไม่มาทำงานก่อสร้างแล้ว เพราะเปลี่ยนไปเพาะเห็ดขาย ลงทุน 1 แสน ได้กำไรเท่าตัว จึงไป

ดูงานการเพาะเห็ดตามที่ต่างๆ หลายจังหวัด เช่น นครราชสีมา กาฬสินธุ์ 

จากนั้นจึงมาทำการเพาะ โดยซื้อก้อนเชื้อเห็ดมาเปิดดอกขาย โดยสร้างโรงเรือน ขนาดกว้าง 4.5 เมตร ยาว 10 เมตร

ความสูงเสาข้าง 160 เซนติเมตร เสากลางสูง 190 เซนติเมตร มุงหลังคาด้วยผ้าพลาสติกสีขาวคลุมทับด้วยซาแร

นสีดำ 80 เปอร์เซ็นต์ และมุงทับด้วยไพหญ้า (โดยไม่ต้องยึด) ใช้ไพหญ้าประมาณ 100 ไพ/โรงเรือน ส่วนด้านข้าง

ล้อมด้วยผ้าพลาสติกและซาแรนสีดำ ภายในโรงเรือนทำเป็นชั้นวาง จุก้อนเชื้อเห็ดได้ 5,000 ก้อน

ขั้นตอนการเปิดดอก

การเปิดดอกเห็ดบดเริ่มจาก นำก้อนเชื้อที่ผ่านการบ่มมาแล้ว ประมาณ 60 วัน เชื้อเดินเต็มถุง นำมากองวางทับกัน

บริเวณทางเดินในโรงเรือน (ยังไม่ต้องวางบนชั้น) เป็นเวลา 2 คืน เรียกวิธีการกองรวมกันนี้ว่า “การพังก้อน” เพื่อ

ให้เชื้อตื่นตัว

จากนั้นนำขึ้นวางบนชั้น เมื่อเรียงครบทุกก้อนแล้วให้เปิดจุกที่ปากถุงออก นำผ้าพลาสติกและซาแรนที่อยู่ด้าน

ข้างลง ทิ้งไว้ 1 คืน เพื่อให้ก้อนเชื้อแข็งตัว (จับกัน) วันถัดมาเปิดขยายปากถุงก้อนเชื้อเห็ดออกให้กว้าง จะเริ่มเห็น

ตุ่มดอกเห็ด ให้ใช้มีดปาดปางถุงออก (หัวไหล่ถุง) วันถัดมาให้รดน้ำแบบพ่นฝอยที่ก้อนเชื้อเห็ด

จากนั้นอีก 3-4 วัน จะออกดอกให้เก็บได้ โดยใช้มีดตัดชิดโคน ตัดก้อนใดให้ตัดทุกดอกในก้อนนั้น ไม่ว่าจะดอก

เล็กหรือดอกใหญ่ต้องตัดให้หมด ซึ่งจะใช้เวลาในการเก็บดอกเห็ด 1-3 วัน ขึ้นอยู่กับการออกดอกของเห็ด (ใน

ห้วงของการเก็บดอกเห็ด ให้รดน้ำวันละ 3 เวลา คือ 6 โมงเช้า เที่ยง และ 6 โมงเย็น) เมื่อเริ่มเก็บดอกเห็ดให้เปิดผ้า

พลาสติกและซาแรนที่อยู่ด้านข้างขึ้น สูงประมาณ 50-60 เซนติเมตร รอบๆ โรงเรือนตลอด 3 วัน เมื่อรวมผลผลิต

แล้วจะได้น้ำหนักประมาณ 100-150 กิโลกรัม จากนั้นเห็ดจะออกดอกน้อย ต้องพักก้อนและใช้วิธีกระตุ้นให้ออก

ดอก

โดยเปิดผ้าพลาสติกและซาแรนที่อยู่ด้านข้างขึ้นสูงสุด เป็นเวลา 7 วัน รดน้ำวันละ 1 ครั้ง แต่งหน้าก้อนเห็ดโดย

ใช้มีดตัดโคนเห็ดออก ปล่อยทิ้งไว้ครบ 7 วัน แล้วรดน้ำให้เปียก วันละ 3 เวลา และนำผ้าพลาสติกและซาแร

นด้านข้างลง อบเป็นครั้งที่ 2 เป็นเวลา 2 วัน จากนั้นเปิดรดน้ำตอนเช้า 1 ครั้ง แล้วปิดไว้ ปล่อยทิ้งไว้ 2 คืน เปิด

ผ้าพลาสติกด้านข้างขึ้น สูงประมาณ 50-60 เซนติเมตร รอบๆ โรงเรือน รดน้ำ 1 ครั้ง (ไม่ต้องเอาผ้าพลาสติกลง)
เข้าไปตรวจสอบถ้าเห็นตุ่มดอกเห็ดในถุง 70-80 เปอร์เซ็นต์ ให้รื้อผ้าพลาสติกขึ้นสูงสุด และเปิดจั่วเพื่อให้อากาศ

เข้า คืออุณหภูมิเท่ากันทั้งภายในและนอกโรงเรือน เก็บดอกเห็ดอีก 2-3 วัน หรืออาจถึง 1 สัปดาห์ แล้วพักก้อน

และบ่มไปเรื่อยๆ

โดยเฉลี่ยจะเก็บเห็ดเดือนละประมาณ  2 ครั้ง ครั้งละ 100 กิโลกรัม เป็นเวลา 5 เดือน หรือประมาณ 1,000 กิโลกรัม
ผู้ใหญ่ประจักษ์ บอกว่า ปัจจุบันมีเห็ดบดอยู่ 8 โรง จะทำให้มีผลผลิตออกสัปดาห์ละ 200-300 กิโลกรัมราคาขาย

กิโลกรัมละ 100 บาท หมุนเวียนไปเรื่อยๆ และเห็ดนางฟ้า 4 โรง จะทยอยเปิดดอกเหลื่อมกันไปเรื่อยๆ (ไม่พร้อม

กัน) แต่ละโรงจะเปิดห่างกันประมาณ 1 สัปดาห์ โดยเฉลี่ย สัปดาห์ละ 50 กิโลกรัม/โรงเรือน  ดังนั้น ช่วงเห็ดออก

มาก (พีก) จะมีเห็ดออกสัปดาห์ละ 200 กิโลกรัม ราคาส่ง กิโลกรัมละ 60 บาท ขายปลีก 80 บาท

นอกจากนี้ ยังผลิตก้อนเชื้อเห็ดจำหน่ายด้วยทั้งเห็ดบดและเห็ดนางฟ้า ราคาก้อนละ 10 บาท เท่ากัน แต่ถ้าสั่งตั้งแต่

5,000 ก้อน ขึ้นไป ราคาก้อนละ 8 บาท อยู่ใกล้ส่งให้ฟรี ถ้าไกลคิดค่าน้ำมัน ซึ่งต้องคุยกันเป็นรายๆ ไป ยินดีให้คำ

แนะนำในการเพาะด้วย

ท่านที่เคารพครับ!!! จะเห็นว่าการเพาะเห็ดบด หรือเห็ดกระด้างนี้ มีข้อดีหลายอย่างคือ ไม่ว่างงาน ทำง่าย ทำในร่ม

ตลาดต้องการสูง มีรายได้พอดี สมควรพิจารณาเป็นทางเลือกหนึ่งในการเพิ่มรายได้

ท่านใดสนใจสอบถามรายเอียดการเพาะได้ที่ ผู้ใหญ่ประจักษ์ อันทะศรี บ้านหนองอุ่ม อยู่บ้านเลขที่ 66 หมู่ที่ 8

บ้านหนองอุ่ม ตำบลนาสีนวน อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม โทร. (089) 274-8931, (094) 274-6205 (คุณอารีรัตน์/ลูกสาว)