ผมสนใจจะปลูกต้นหงส์เหินได้ดูให้สวยงามภายในสวนหลังบ้าน แต่ยังไม่รู้จักพันธุ์ไม้ชนิดดีพอ จึงขอคำแนะนำจากคุณหมอเกษตรว่า ควรปฏิบัติและดูแลรักษาอย่างไร โปรดแนะนำด้วยจักขอบคุณยิ่ง

    หงส์เหิน คนไทยนิยมเรียกว่า ต้นเข้าพรรษา ส่วนชาวพม่าเรียกว่า พะเด็งโง ถอดความเป็นภาษาไทยหมายถึง ช่างทองร้องไห้ มีคนเล่าว่า ช่างทองชาวพม่า นำดอกหงส์เหินไปเป็นต้นแบบ ทำเครื่องประดับ ด้วยความวิจิตรที่ธรรมชาติสร้างสรรค์ขึ้นมา แม้ช่างทองจะใช้ความพยายามอย่างไร ก็ทำได้ไม่เหมือนดอกหงส์เหินเอาเลย ทำซ้ำแล้วซ้ำเล่าก็ไม่สำเร็จจนถึงกับนั่งร้องไห้คร่ำครวญเลยทีเดียว นี่เป็นคำบอกเล่าเท่านั้นนะครับ หงส์เหิน เป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองของไทยโดยเฉพาะในแหล่งร้อนชื้นใต้ร่มเงาไม้ใหญ่ ลักษณะ ลำต้น เป็นหัวใต้ดิน ประเภทเหง้าแบบไรโซม มีรากสะสมอาหาร อวบน้ำคล้ายหัวกระชาย เรียงรายอยู่รอบหัว ส่วนลำต้นเหนือดินคือกาบใบ เรียกว่าลำต้นเทียม เรียงตัวอัดกันแน่น แตกเป็นกอ สูงประมาณ 30-70 เซนติเมตร ใบเป็นใบเดี่ยวลักษณะเรียงยาว คล้ายใบหอก มีขนาดเล็กกว่าใบกระชายเล็กน้อย ดอก ออกเป็นช่อ แทงออกจากส่วนยอดของลำต้นเทียม ช่อโค้งและห้อยย้อยลงอย่างอ่อนช้อยสวยงาม มีก้านดอกย่อยหรือดอกจริง เรียงอยู่รอบกลีบประดับ 1-3 ดอก มีสีเหลือง ส่วนกลีบประดับมักมีหลายสีขึ้นอยู่กับชนิด ชนิดแรก มีกลีบประดับขนาดใหญ่เรียงตัวเป็นระเบียบ กลีบประดับมีสีขาว ม่วง เขียว และแดง มีก้านดอกย่อยหรือดอกจริงสีเหลือง ลักษณะคล้ายรูปหงส์ยืน กำลังจะเหินบิน ด้วยลีลาสง่างาม ช่อดอกยาวประมาณ 10-20 เซนติเมตร ชนิดที่ 2 มีกลีบประดับสีเขียวอ่อน ส่วนดอกจริงมีสีเหลืองสดใส แต่ความแตกต่างจากชนิดแรกคือ มีหัวขนาดเล็กเท่าเมล็ดมะละกอติดอยู่ส่วนโคนกลีบประดับ เมื่อแก่เต็มที่ใช้ขยายพันธุ์ได้ ไม้ชนิดนี้เจริญเติบโตและออกดอกในช่วงฤดูฝน หรือช่วงเข้าพรรษา คนจึงนิยมเรียกว่าต้นเข้าพรรษา และจะพักตัวในช่วงฤดูหนาว โดยต้นจะยุบตัวแห้งเหลือไว้เฉพาะหัวใต้ดิน การขยายพันธุ์ ด้วยวิธีแยกเหง้า เตรียมดินให้ร่วนซุย ใช้ซาแรนสีดำพรางแสงหรือใต้ร่มเงาต้นไม้ใหญ่อย่างใดอย่างหนึ่ง มีระยะปลูก 20x30 เซนติเมตร ให้ฝังหัวพันธุ์หรือเหง้าตื้นๆ ช่วงปลูกที่ดีที่สุดคือ ต้นฤดูฝนตั้งแต่ปลายเดือนเมษายนไปจนถึงต้นเดือนมิถุนายน ในระยะฝนทิ้งช่วงควรให้น้ำเสริมบ้างตามความเหมาะสม ให้ปุ๋ยคอกเก่าอัตรา 500-800 กิโลกรัม ต่อไร่ ดีกว่าการให้ปุ๋ยเคมี ควรคลุมแปลงด้วยฟางข้าวแห้งหรือหญ้าแห้ง เพื่อรักษาความชื้นและควบคุมวัชพืชได้ดี ส่วนโรคแมลงศัตรู ไม่พบการระบาดรุนแรง ต้องการข้อมูลเพิ่มเติมสอบถามได้ที่ ศูนย์วิจัยพืชสวนเชียงราย ในวันและเวลาทำการ