มะนาวทุกพันธุ์ มีจุดเด่นและจุดด้อยอยู่ในตัวมันเองเกือบทุกพันธุ์ ในจดหมายฉบับนี้ ถามมาเพียง 2 พันธุ์ เท่านั้น ผมก็ขอจำกัดเขตไว้เพียง 2 พันธุ์ เช่นเดียวกันเริ่มที่ พันธุ์พิจิตร 1 ปีนี้มะนาวพันธุ์นี้ได้รับรางวัลผลงานวิจัยดีเด่น ประจำปี 2558 จากสมาคมปรับปรุงพันธุ์และขยายพันธุ์พืชแห่งประเทศไทย นั่นย่อมแสดงว่า เป็นมะนาวพันธุ์ดีอีกพันธุ์หนึ่งของประเทศไทย จุดเด่นของพันธุ์พิจิตร 1 หรือทั่วไปนิยมเรียกว่าพันธุ์แป้นพิจิตร คือต้านทานต่อโรคขี้กราก หรือแคงเกอร์ได้อย่างดีเยี่ยม การขยายพันธุ์ก็ทำได้ง่ายด้วยวิธีตอนกิ่ง ระบบรากแข็งแรง ให้ผลดกตลอดปี และที่สำคัญสามารถบังคับให้ออกผลนอกฤดูได้ง่าย ส่วนจุดด้อย มะนาวพันธุ์พิจิตร 1 เป็นพันธุ์หนัก ต้องเก็บเกี่ยวผลเมื่อมีอายุครบ 6 เดือน หลังดอกบานแล้ว ส่วนมะนาวพันธุ์อื่นๆ เก็บเกี่ยวได้ภายใน 4 เดือน หากเก็บเกี่ยวตามกำหนดเวลา ผลจะใหญ่ขึ้น เปลือกบางลง น้ำมากขึ้น และกลิ่นจะหอมขึ้นตามไปด้วย เมื่อ 2 ปีก่อน เจ๊เล็ก ผู้คร่ำหวอดอยู่ในวงการธุรกิจมะนาวไทย ยกให้มะนาวพันธุ์พิจิตร 1 ว่าเป็นนางเอกประจำปีเลยทีเดียว กลับมาที่พันธุ์ตาฮิติ บางคนเรียกว่าพันธุ์ทูลเกล้า มีข้อดี ผลโต ติดผลค่อนข้างดกเปลือกบาง ไม่มีเมล็ดเลย ให้นํ้ามากและกลิ่นหอม ความสามารถทนโรคแคงเกอร์อยู่ในระดับ
ใกล้เคียงกับพันธุ์พิจิตร 1 แม้จะมีข้อดีอยู่มาก แต่ข้อด้อยก็ยังมีอยู่ การขยายพันธุ์โดยวิธีตอนออกรากช้า และระบบรากไม่ค่อยแข็งแรง ทำให้การเจริญเติบโตระยะแรกๆ ช้าไปด้วย และที่
สำคัญ หากควบคุมแมลงศัตรูไม่ทัน ใบจะม้วนงอหงิก ทำให้ประสิทธิภาพของการสังเคราะห์แสงลดลง ผลผลิตย่อมตํ่าลงไปด้วยมีเกษตรกรชาวสวนมะนาวหลายท่านให้ข้อคิดไว้ว่า ในฤดูปกติ ให้เลือก ตาฮิติ แต่ถ้านอกฤดูแล้ว ต้องยกให้ พิจิตร 1