ราคาผลผลิตมะนาวในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายนของทุกๆ ปี มักมีราคาแพง

บางปีมีราคาสูงกว่าผลละ 10 บาท ในปีนี้ก็เช่นเดียวกัน เจอวิกฤตภัยแล้งคุกคาม ทำ

ให้มีผลผลิตเข้าตลาดน้อยลง ราคามะนาวแพงพุ่งสูงเหมือนทุกปีที่ผ่านมา นับเป็นช่วง

เวลาทอง ที่ทำให้เกษตรกรเจ้าของสวนมะนาวคว้าเงินหลักแสนหลักล้านเข้ากระเป๋าได้

ไม่ยาก ทำให้คนไทยจำนวนมากสนใจที่จะปลูกมะนาวสำหรับบริโภคในครัวเรือน หรือ

ปลูกมะนาวนอกฤดูเชิงการค้า เพื่อหวังฟันกำไรก้อนโตในช่วงมะนาวมีราคาแพง

คุณธวัชเริ่มต้นทำสวนมะนาว โดยเลือกปลูกสายพันธุ์มะนาวที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น คือมะนาว

พันธุ์แป้น พันธุ์อีมัน และพันธุ์ไข่ สำหรับพันธุ์อีมัน เป็นมะนาวพันธุ์พื้นบ้านที่มีลักษณะเด่นคือ

ให้ผลดกและมีขนาดใหญ่ ปัจจุบัน มะนาวสายพันธุ์นี้คาดว่าสูญพันธุ์ไปแล้ว เนื่องจากมีจุดอ่อน

ที่สำคัญคือ ลำต้นอ่อนแอ ติดโรคง่าย ผลมะนาวผิวไม่เรียบ มีรอยเหี่ยวย่น แถมช่วงฤดูฝนติด

โรคแคงเกอร์ได้ง่าย จึงได้ผลผลิตไม่คุ้มค่ากับการลงทุน

ฝากอนาคตไว้ที่

“มะนาวพันธุ์แป้นพวง”

เมื่อ 10 ปีที่แล้ว คุณธวัชตัดสินใจโค่นแปลงมะนาวเก่าทิ้ง และหันมาปลูก “มะนาวพันธุ์แป้น

พวง” แทน เพราะให้ผลตอบแทนที่คุ้มค่ากับการลงทุนมากกว่า เนื่องจาก มะนาวพันธุ์แป้นพวง

ให้ผลดกและออกลูกง่าย หากนำกิ่งพันธุ์ต้นมะนาวแป้นพวง ที่มีสภาพต้นแข็งแรงสมบูรณ์มา

ปลูก ก็จะมีโอกาสเก็บผลมะนาวออกขายได้ตลอดทั้งปี แม้กระทั่งช่วงฤดูแล้ง ต้นมะนาวแป้น

พวง ก็ยังให้ผลดกเต็มต้น สร้างผลกำไรก้อนโตให้แก่เกษตรกรเจ้าของสวนได้อย่างน่าชื่นชม

นอกจากนี้ มะนาวพันธุ์แป้นพวง ยังมีจุดเด่นที่ถูกใจผู้บริโภคและเกษตรกรคือ เปลือกผิวบาง นํ้า

เยอะ มีกลิ่นหอมและ หนามสั้น ทำให้ดูแลจัดการได้ง่าย แถมมีผลสวย ขนาดผลใหญ่กว่า

มะนาวแป้น (โดยทั่วไป มะนาวแป้น หากดูแลจัดการไม่ดี จะกลายเป็นมะนาวตกเกรดได้ง่าย)

กิ่งพันธุ์มะนาวแป้นพวงที่นำมาปลูก คุณธวัชไม่ได้ซื้อหาจากตลาด แต่เกิดจากการแลกเปลี่ยน

กิ่งพันธุ์มะนาวในสวนของเขา กับเพื่อนเกษตรกรเจ้าของสวนมะนาวรายหนึ่งในจังหวัดเพชรบุรี

คุณธวัชนำกิ่งพันธุ์มะนาวหลายต้นที่แลกเปลี่ยนพันธุ์มาปลูกในสวน ปรากฏว่ามีเพียงต้น

มะนาวพันธุ์แป้นพวงอย่างเดียวที่ให้ผลผลิตดกและมีคุณภาพดี จึงตัดสินใจปลูกมะนาวแป้น

พวงเพียงอย่างเดียวจนถึงทุกวันนี้

“เดิมเคยปลูกมะนาวเป็นพันต้นบนเนื้อที่ 50 ไร่ ใช้ปุ๋ย ยา เต็มที่ และจ้างแรงงานจำนวนมาก ทำ

ให้มีต้นทุนการผลิตสูง หักค่าใช้จ่ายแล้ว เหลือผลกำไรไม่มากเท่าไหร่ ปรับแนวคิดใหม่ หันมา

ปลูกมะนาวแค่ 5 ไร่ ใช้แรงงานตัวเองดูแลจัดการสวนเพียงคนเดียว กลายเป็นสวนมะนาวที่มี

ต้นทุนตํ่า แต่ได้ผลตอบแทนสูง คุ้มค่ากับการลงทุนมากกว่าในอดีต” คุณธวัช กล่าว

การปลูก

คุณธวัช บอกว่า สมัยก่อนปลูกมะนาวในระยะห่างประมาณ 3 วา 2 ศอก และระยะ 3 วา ต่อมา

ได้ปรับปรุงระยะปลูกใหม่ เป็น 4 วา และระยะห่างระหว่างต้น ประมาณ 6 ศอก เรียกว่า ปลูกต้น

มะนาวในระยะถี่ เฉลี่ยไร่ละ 100 ต้น แต่ไม่มีอุปสรรคต่อการเติบโตของต้นมะนาว เพราะอาศัย

วิธีการจัดการกิ่งให้ลำต้นโปร่ง รับสายลม แสงแดด ช่วยให้ต้นมะนาวเจริญเติบโตได้อย่างเต็มที่

หากดูแลจัดการที่ดีอย่างต่อเนื่อง ต้นมะนาวก็จะมีอายุการเก็บเกี่ยวยาวนานถึง 10 ปี

“การจัดการแปลงปลูกในลักษณะนี้ มีข้อดีก็คือ ช่วยให้คืนทุนได้เร็ว เพราะมะนาวพันธุ์แป้นพวง

มีจุดเด่นในเรื่องให้ผลผลิตเร็ว เมื่อปลูกในระยะถี่ ต้นอายุแค่ 2 ปีเศษ ก็พร้อมให้ลูกได้แล้ว ไม่

ต้องรอเวลา 3 ปี เหมือนกับมะนาวสายพันธุ์อื่นๆ ต้นมะนาวแป้นพวง อายุแค่ 2 ปีเศษ จำนวน 2

ต้น ก็ให้ผลผลิตมากเท่ากับต้นมะนาวอายุ 3 ปี ที่สำคัญเก็บผลผลิตออกขายได้เร็ว ถือว่าคุ้มค่า

กับการลงทุนแล้ว” คุณธวัช กล่าว

เมื่อถามถึงเทคนิคการปลูก ก็ได้รับคำตอบว่า เริ่มจากปลูกปุ๋ยพืชสดประเภทถั่วพร้า ถั่วพุ่ม เพื่อ

บำรุงดินก่อน หลังจากนั้น จึงค่อยไถกลบและเตรียมหลุมปลูก โดยขุดดินให้มีความลึก 50x50

เซนติเมตร ใส่ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก คลุกเคล้าให้เข้ากันดี ให้ดินพูนสูงกว่าปากหลุมเล็กน้อย เวลารด

นํ้า ดินจะยุบตัวลงเล็กน้อย (งดใช้ปุ๋ยสด เพราะจะทำให้ดินร้อน รากต้นมะนาวไม่เดิน)

โดยธรรมชาติของต้นมะนาว รากมักหากินบนผิวดิน ดังนั้น เวลานำกิ่งพันธุ์มะนาวลงปลูก อย่า

ขุดหลุมลึก เพราะจะทำให้ต้นมะนาวไม่โต เมื่อปลูกต้นมะนาวเสร็จ ให้ใช้ไม้ไผ่ลำเล็กๆ ผูกติด

กับต้นมะนาว ป้องกันไม่ให้ต้นล้มเมื่อถูกลมฝนหรือพายุ คุณธวัชไม่แนะนำให้ใช้ไม้ไผ่ผ่าซีก

เพราะเมื่อโดนลมแรงๆ ไม้ไผ่อาจบาดลำต้นมะนาวจนเกิดรอยแผล ทำให้เชื้อโรคเข้าสู่ต้น

มะนาวได้ง่าย

การดูแลรักษา

สวนแห่งนี้ให้นํ้าต้นมะนาวโดยติดตั้งหัวจ่ายนํ้ามินิสปริงเกลอร์เดินสายบนต้นมะนาว การเลือก

ใช้หัวมินิสปริงเกลอร์ขนาดเล็ก มีข้อดีคือ ให้นํ้าตีฝอยทำให้ใบไม่ชํ้า และควรเปิดนํ้าในช่วงเช้า

เพื่อชำระล้างคราบนํ้าค้าง เปิดให้นํ้าไม่เกิน 2ชั่วโมง คุณธวัชแนะนำว่าควรหลีกเลี่ยงการให้นํ้า

ช่วงเย็น ก่อนพระอาทิตย์ตกดิน เพราะจะทำให้ต้นมะนาวได้รับความชุ่มชื้นมากเกินไป ทำให้

ต้นมะนาวอมโรค และเกิดขี้กลากบนผิวมะนาวได้ง่าย

คุณธวัช เลือกผลิตปุ๋ยหมักไว้ใช้เอง และซื้อปุ๋ยคอกที่ได้หาง่ายในท้องถิ่น เช่น ขี้แพะ ขี้วัว ฯลฯ

มาโรยรอบโคนต้น วิธีนี้มีต้นทุนค่าใช้จ่ายตํ่ากว่าการใช้ปุ๋ยเคมี แถมช่วยให้สภาพดินดีอีกต่าง

หาก หลังปลูกมะนาวไปได้ ประมาณ 18-20 เดือน ต้นมะนาวก็จะเริ่มแทงช่อดอกรุ่นแรกออกมา

ให้เห็นแล้ว รออีกประมาณ 5-6 เดือน ก็สามารถเก็บผลมะนาวออกขายได้ตลอดทั้งปี เฉลี่ยต้น

ละ ประมาณ 1,000 ผล

คุณธวัช บอกว่า ผลผลิตรุ่นแรกจะมากหรือน้อยก็ขึ้นกับสภาพความสมบูรณ์ของต้นมะนาวเป็น

หลัก และขึ้นกับความต้องการของเกษตรกรว่า ต้องการเก็บผลผลิตไว้มากแค่ไหน หากเป็นไปได้

ควรเลือกปลูกกิ่งที่มีสภาพสมบูรณ์ เพื่อให้ต้นมะนาวติดผลบริเวณกิ่งแก่ เริ่มจากปลายโคนต้น

ขึ้นไป ได้ผลผลิตจำนวนมากและมีคุณภาพดี หลีกเลี่ยงการปลูกมะนาวโดยใช้กิ่งอ่อน เพราะได้

ไม่คุ้มเสีย การปลูกลักษณะนี้มักติดผลที่ปลายยอด ควรปลิดผลทิ้งไป เพราะผลมะนาวแบบนี้

มักไม่ค่อยโต

หลังจากต้นมะนาวผลิดอกออกผลเต็มตัว ควรใช้ปุ๋ยเคมี สูตร 15-15-15 ช่วยบำรุงต้นอีกทาง

หนึ่ง โดยโรยปุ๋ยเคมีจำนวนครึ่งกิโลกรัมรอบโคนต้นมะนาว คุณธวัชบอกว่า หากปลูกมะนาว

โดยใช้ปุ๋ยคอก ปุ๋ยอินทรีย์ เป็นหลัก โดยไม่เหลียวแลปุ๋ยเคมี จะทำให้ผลมะนาวเติบโตได้ไม่เต็ม

ที่ ขนาดผลแคระแกร็น ซึ่งเป็นกลุ่มมะนาวเกรดขนาดกลางเสียเป็นส่วนใหญ่ ระยะที่ต้นมะนาว

ต้องการสร้างลูกหรือต้องการขยายผลให้มีนํ้าเยอะ ควรเลือกใช้ปุ๋ยเคมี สูตรที่เน้นตัวท้ายๆ ไม่

ควรใช้ปุ๋ยที่มีส่วนผสมของไนโตรเจน เพราะจะทำให้ผิวมะนาวหนา

หลังฤดูเก็บเกี่ยว คุณธวัชจะใส่ปุ๋ยเคมีบำรุงต้นในช่วงเดือนกรกฎาคม พร้อมดูแลตัดแต่งกิ่งอ่อน

ไม่ให้ทึบจนเกินไป เนื่องจากพื้นที่ตำบลห้วยสัตว์ใหญ่มักมีฝนตกเยอะ สภาพอากาศชื้น หาก

ดูแลจัดแต่งทรงต้นมะนาวไม่ดี เสี่ยงทำให้ต้นมะนาวเกิดโรคได้ง่ายมาก คุณธวัชจึงใส่ใจดูแลตัด

แต่งกิ่งอย่างสมํ่าเสมอ เพื่อให้ต้นมะนาวได้รับแสงมากที่สุด หลังจากนั้นจะเริ่มบำรุงให้ต้น

มะนาวแตกยอดใหม่ ให้มีสภาพสมบูรณ์ ประมาณช่วงเดือนกันยายนถึงเดือนตุลาคม จึงเริ่มทำ

ดอก รอไปอีก 5 เดือน ก็จะเก็บมะนาวนอกฤดูออกขายได้ราคาสูงตามที่ต้องการ

ด้านตลาด

มะนาวพันธุ์แป้นพวง เป็นมะนาวเพื่อการบริโภคสดเสียส่วนใหญ่ ขายได้ราคาดี เป็นที่ต้องการ

ของแม่ค้าในตลาดท่ายาง เพชรบุรี เนื่องจากเป็นพันธุ์ที่มีคุณสมบัติด้านรูปร่าง ขนาด สี กลิ่น

และรส ตรงตามความนิยมของผู้บริโภค ในช่วงฤดูแล้ง ประมาณเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน

คุณธวัชเคยขายมะนาวแป้นพวง ได้ลูกละ 12 บาท หากเป็นช่วงมะนาวปี ผลผลิตเข้าตลาดเยอะ

มะนาวจะมีราคาถูกมาก ผลมะนาวไซซ์จัมโบ้ ราคาเหลือแค่ลูกละบาทกว่าเท่านั้น ส่วนช่วงปกติ

ทั่วไป คุณธวัชจะเก็บมะนาวคละเกรดขายส่งแม่ค้าที่มารับซื้อผลผลิตหน้าสวน ในราคาผลละ

3-5 บาท

หากผู้อ่านท่านใดสนใจ อยากแลกเปลี่ยนเทคนิคความรู้เรื่องการปลูกดูแลสวนมะนาว

หรืออยากได้กิ่งพันธุ์มะนาวแป้นพวง คุณภาพดี จากสวนแห่งนี้ สามารถติดต่อกับคุณธวัช เกตุรัตน์ ได้ตามที่อยู่ และเบอร์โทรศัพท์ (089) 551-6112 ได้ทุกวัน...รับรองไม่ผิดหวังอย่างแน่นอน