ปลูก มะนาวไว้ในสวนหลังบ้าน ขณะนี้ต้นมีขนาดใหญ่ขึ้น และกิ่งก้านกำลังงาม ผมอยากลองขยายพันธุ์ด้วยวิธีตอนกิ่ง แต่ก็ยังไม่กล้าเพราะไม่เคยทำมาก่อน ครั้นจะลงมือเลยก็กลัวเสียการ ผมจึงเขียน จ.ม. มาขอคำปรึกษาจากคุณหมอเกษตร ได้กรุณาอธิบายขั้นตอนอย่างง่ายๆ ให้ด้วยครับ ขอขอบคุณ

เทคนิค วิธีการตอนมะนาว ทำได้ไม่ยากครับ เริ่มจากเลือกกิ่งพันธุ์มะนาวพันธุ์ดี ไม่แก่และไม่อ่อนจนเกินไป หรือถึงแม้เป็นกิ่งที่ยังมีเปลือกสีเขียวอยู่แต่สมบูรณ์ดีก็ใช้ได้ แถมยังงอกรากได้ดี ควรมีความยาว ประมาณ 50-60 เซนติเมตร ขึ้นไป วัดเส้นรอบวงได้ 2.0-2.5 เซนติเมตร หรือมีขนาดใกล้เคียงกับดินสอดำ เลือกตำแหน่งที่จะควั่น ให้ห่างจากต้นแม่ หรือกิ่งหลัก 8.0-10.0 เซนติเมตร เพื่อสะดวกขณะควั่นกิ่ง เลือกกิ่งและตำแหน่งที่เหมาะสมได้แล้วจึงควั่นรอบกิ่ง 2 รอบ ห่างกัน 2.0 เซนติเมตร ไม่จำเป็นต้องควั่นที่ตาใบหรือข้อต่อ จากนั้นลอกเปลือกออกพร้อมกับขูดเมือกเหนียวๆ ออกให้หมด ขั้นตอนนี้ต้องใช้มีดคมและสะอาด อย่าให้รอยแผลช้ำ เมื่อแผลสะอาดและไม่มีรอยช้ำก็ไม่จำเป็นต้องใช้ฮอร์โมนแต้ม หรือทารอยแผลแต่อย่างใด นำถุงพลาสติกใส ขนาด 3x5 หรือ 3x6 นิ้ว ที่เรียกว่าถุงน้ำจิ้ม

นำขุยมะพร้าวแช่น้ำสะอาดทิ้งไว้ 1 คืน บีบน้ำออกพอหมาดๆ ใส่ลงในถุงที่เตรียมไว้เกือบเต็ม และผูกปากถุงให้แน่นเป็นตุ้มขนาดพอเหมาะกับมือ ผ่าครึ่งถุง หรือตุ้มตามแนวยาวด้วยมีดที่คม แหวกตุ้มและขุยมะพร้าวออกตามแนวที่ผ่า บรรจงสวมเข้ากับรอยควั่น ให้รอยควั่นอยู่กลางตุ้มพอดี ใช้เชือกฟางรัดให้แน่น 3 เส้น หรือ 3 เปราะ เพื่อไม่ให้ตุ้มหมุนหรือขยับเขยื้อนได้ เพราะจะมีผลต่อการงอกของราก โดยปกติใช้เวลา 20-22 วัน กิ่งมะนาวจะแทงรากสีขาว หรือสีเหลืองออกมาปรากฏให้เห็น

ข้อสังเกต รากมะนาวหรือพืชอื่นๆ ก็ตาม จะเกิดขึ้นที่บริเวณรอยควั่นด้านบนเท่านั้น ครบ 30 วัน จึงตัดกิ่งตอนแยกออกจากต้นแม่ และทารอยแผลด้วยปูนแดงหรือสีน้ำมันก็ได้ ตลอดเวลา 30 วัน ไม่จำเป็นต้องรดน้ำให้ตุ้มอีก เพราะขุยมะพร้าวมีความสามารถอุ้มน้ำได้อย่างเพียงพอ นำกิ่งที่ตัดออกมาปลูกลงในถุง ขนาด 11x23 เซนติเมตร อย่าลืมตัดเชือกฟางพร้อมดึงถุงพลาสติกที่ห่อตุ้มเอาไว้ออก ระวังอย่าให้รากขาด และขุยมะพร้าวแตกออก ภายในถุงเพาะชำมีวัสดุปลูก ประกอบด้วย ดินร่วน 3 ส่วน กาบมะพร้าวสับขนาดเล็ก 1 ส่วน คลุกเคล้าให้เข้ากันดี กลบด้วยวัสดุปลูกชนิดเดียวกันพอแน่น ปักหลักไม้ไผ่ขนาดพอเหมาะ ผูกกับกิ่งพันธุ์ให้แน่นป้องกันลมพัดโยก นำเข้าพักในเรือนเพาะชำอย่างน้อยเป็นเวลา 1 เดือน เพื่อให้รากเดินเต็มถุง เมื่อนำไปปลูกลงแปลง หรือวงบ่อซีเมนต์ ทำให้เปอร์เซ็นต์การรอดตายสูง

ช่วง เวลาการตอนกิ่งที่ดีที่สุด เริ่มตั้งแต่ต้นเดือนพฤษภาคม ไปจนถึงเดือนสิงหาคม ในทางตรงกันข้าม ถ้าตอนในช่วงอากาศร้อนจัด หรือหนาวจัด รากจะงอกช้ากว่าในช่วงที่มีฝน เทคนิคการตอนกิ่งทั้งหมดดังกล่าว ผมได้ความรู้มาจากเกษตรกรชาวสวนเขตบางกอกน้อย เมื่อราว 30 ปีก่อน เสียดายที่ผมไม่รู้จักชื่อท่าน จึงขอยกความดีทั้งหมดให้กับเกษตรกรนิรนามท่านดังกล่าว ขอกราบคารวะท่านด้วยความเคารพอย่างสูง และไม่มีวันลืมครับ