ผมกำลังเลี้ยงโคขุนอยู่หลายตัว ซึ่งเริ่มเรียนรู้รายละเอียดเบื้องต้น แต่ประสบปัญหาเกี่ยวกับสูตรอาหารของโคขุน ผมยังทำได้ไม่ดี จึงขอเรียนถามว่าสูตรอาหารที่เหมาะสมและดีที่สุด ควรมีส่วนผสมอะไรบ้าง และอัตราส่วนควรเป็นอย่างไร ผมจึงขอให้คุณหมอเกษตร ทองกวาว ช่วยอธิบายโดยละเอียดด้วยครับ

    การเลี้ยงโคขุน หมายถึงการเลี้ยงโคให้เจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว และได้เนื้อที่มีคุณภาพสูง โดยให้กินอาหารคุณภาพดีอย่างเต็มที่ ทั้งอาหารหยาบและอาหารข้น พันธุ์โคที่นำมาขุนนิยมใช้ลูกผสมระหว่างบราห์มัน พันธุ์พื้นเมืองและพันธุ์ซาร์โรเล่ส์ หรือพันธุ์บราห์มันกับพันธุ์พื้นเมือง หรือบราห์มันกับแองกัส คู่ใดแน่นอนครับ โคขุนต้องเป็นเพศผู้แน่นอน เนื่องจากโคเพศผู้เจริญเติบโตรวดเร็วและให้ซากหลังชำแหละแล้วสูงกว่าโคเพศเมีย ระยะเวลาเลี้ยงโคขุน โคเพิ่งอย่านม ใช้เวลา 10 เดือน ส่วนโคอายุ 1 ปี ใช้เวลาขุนเพียง 8 เดือน และโคอายุ 2 ปี ใช้เวลาขุนประมาณ 4 เดือน อาหารและการให้อาหารโคขุน อาหารแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ อาหารหยาบ เป็นอาหารชนิดให้เยื่อใยสูง มีเปอร์เซ็นต์ต่ำ เช่น หญ้า ฟางข้าว และใบพืชอื่นๆ โดยเฉลี่ยโคแต่ละตัวจะกินหญ้าสดได้วันละ 35-40 กิโลกรัม และอาหารข้นหรืออาหารผสม เป็นอาหารที่มีเยื่อใยต่ำ มีโปรตีนสูงและย่อยง่าย ซึ่งมีส่วนผสมของวัตถุดิบหลายชนิด สูตรอาหารผสมที่นิยมใช้เลี้ยงโคขุนในปัจจุบันมีดังนี้