ผมเลี้ยงไก่พื้นเมืองไว้บริโภคจำนวนหนึ่ง พบว่าในช่วงปลายฤดูฝนต่อฤดูหนาวไก่จะเป็นโรคตายในปริมาณมาก อาการของโรคที่พบ ไก่จะท้องเสีย น้ำมูกไหล คอบิด และถ่ายมูลออกมาเป็นสีเขียวแล้วตายเกือบยกเล้า ขอเรียนถามว่าเป็นโรคนิวคาสเซิลใช่หรือไม่ ผมจะมีวิธีป้องกันและรักษาอย่างไรเพื่อไม่ให้เกิดโรคดังกล่าวระบาดขึ้นอีก ผมขอเรียนถามเพียงเท่านี้ก่อนครับ

    อาการแสดงออกของไก่ดังกล่าว เกิดจากโรคนิวคาสเซิล ถูกต้องแล้วครับ ไก่จะแสดงอาการเมื่อรับเชื้อเข้าสู่ร่างกายแล้ว 3-6 วันเท่านั้น เชื้อโรคนิวคาสเซิลเป็นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่ง มีการติดต่อแพร่เชื้อได้หลายทาง ตั้งแต่ไก่ไม่เป็นโรคกินน้ำหรือกินอาหารร่วมกับไก่ที่เป็นโรค หรือเชื้อโรคติดไปกับอุปกรณ์การเลี้ยง ติดไปกับมนุษย์ นก หนู แมว สุนัข และแมลงวัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีการนำไก่เป็นโรคไปชำแหละบริโภค ซากชิ้นส่วนและน้ำล้างไก่จะช่วยแพร่กระจายโรคได้อย่างรวดเร็ว การระบาดที่รุนแรงจะทำให้ไก่ตายยกเล้าเลยทีเดียว วิธีป้องกันและรักษา ให้ปฏิบัติดังนี้ หมั่นดูแลทำความสะอาดโรงเรือน ภาชนะใส่อาหาร และน้ำให้สะอาดอยู่เสมอ ไม่ควรปล่อยให้พื้นโรงเรือนชื้นและแฉะ เพราะจะเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค ภายในโรงเรือนต้องจัดระบบให้มีการไหลเวียนของอากาศได้ดี ระวังอย่าทิ้งอาหารเหลือหมักหมมไว้ในภาชนะหรือโรงเรือน เมื่อพบไก่ที่เป็นโรคให้ทำลายด้วยการฝังหรือเผา ห้ามโยนทิ้งลงในแหล่งน้ำ หรือบริเวณที่ใกล้กับแหล่งเลี้ยงไก่หรือสัตว์เลี้ยงอื่นๆ หากพบการระบาดให้รีบปรึกษาสัตวแพทย์ในพื้นที่โดยด่วน การให้วัคซีน เป็นอีกวิธีหนึ่งที่สามารถป้องกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ การให้วัคซีนที่ได้ผลดีนั้น ต้องมีองค์ประกอบดังนี้ ขณะให้วัคซีนนั้นไก่ต้องมีสุขภาพแข็งแรงไม่เป็นโรค อุปกรณ์การให้วัคซีนต้องสะอาด และต้องต้มฆ่าเชื้อก่อนนำมาใช้ทุกครั้ง วัคซีนที่ให้ต้องมีคุณภาพดี เก็บรักษาไว้ในตู้เย็นหรือกระติกน้ำแข็ง และระวังอย่าให้ถูกแสงแดดโดยตรง ประการสำคัญต้องให้วัคซีนถูกต้องตามปริมาณและเวลาที่กำหนด แหล่งจำหน่ายวัคซีน ติดต่อสอบถามได้ที่ กรมปศุสัตว์ พญาไท กรุงเทพฯ โทร. (02) 653-4551-3 หรือสำนักงานปศุสัตว์อำเภอและจังหวัดใกล้บ้าน วิธีการให้วัคซีนนิวคาสเซิลในไก่ ลูกไก่อายุ 1-7 วัน ด้วยวิธีหยอดจมูก อัตรา 1-2 หยด ต่อตัว และให้อีกครั้งในอัตราเดียวกัน เมื่อลูกไก่มีอายุ 21 วัน ให้วัคซีนอีกครั้งเมื่อลูกไก่มีอายุ 3 เดือน โดยใช้เข็มคู่จุ่มวัคซีนแล้วแทงที่ปีกบริเวณแผ่นหนังรอยพับปีก ระวังอย่าให้ถูกเส้นเลือด เพราะอาจทำให้เลือดไหลออกไม่หยุด วัคซีนจะคุ้มโรคได้นาน 6 เดือน อย่างไรก็ตาม การเลี้ยงไก่ในระยะนี้ไม่ควรเลี้ยงปล่อยลาน เนื่องจากโรคไข้หวัดนกยังไม่หมดสิ้น จนปลอดภัย จึงแนะนำให้เลี้ยงในโรงเรือนที่สะอาด มีตาข่ายป้องกันนกและหนูเข้ามารบกวนได้ เพราะเราไม่อาจทราบได้ว่า นกที่บินลงมากินอาหารในโรงเรือนนั้น เป็นนกที่อมโรคหรือไม่ ป้องกันไว้ก่อนจะปลอดภัยที่สุดครับ