ดิฉันเป็นผู้หนึ่งที่สนใจจะปลูกเยอร์บีร่าไว้ชื่นชม เพราะว่าเป็นคนที่ชอบไม้ชนิดนี้มาก เคยนำพันธุ์สวยงามมาปลูก แต่เมื่อถึงขั้นตอนการขยายพันธุ์แล้วก็รู้สึกจนแต้ม ไม่ทราบว่าใช้วิธีใดที่จะเหมาะสม และการขยายพันธุ์ทำได้กี่วิธี จึงขอรบกวนคุณหมอเกษตรช่วยอธิบายให้ทราบด้วยค่ะ และดิฉันขอขอบคุณมาในโอกาสเดียวกัน

     การขยายพันธุ์เยอร์บีร่า นั้นมีหลายวิธี วิธีแรก คือ การเพาะเมล็ด เมล็ดเยอร์บีร่ามีรูปร่างโค้งงอคล้ายรูปเคียว ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร นำเมล็ดจากดอกที่แก่เต็มที่ ผึ่งลมจนแห้งดีแล้วคัดเฉพาะเมล็ดที่สมบูรณ์ สำหรับใช้ขยายพันธุ์ แต่ในบางพันธุ์จะไม่ให้เมล็ดก็มี วิธีขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดนิยมเฉพาะในการปรับปรุงพันธุ์เยอร์บีร่าเท่านั้น ไม่นิยมขยายพันธุ์เพื่อผลิตดอกจำหน่าย เตรียมวัสดุเพาะที่มีส่วนผสมจากขุยมะพร้าวชนิดละเอียด และทรายหยาบที่สะอาด ในอัตรา 1:1 คลุกเคล้าให้เข้ากัน นำกระบะพลาสติก ขนาด 30x60 เซนติเมตร หรือขนาดใกล้เคียงกัน รองก้นด้วยกระดาษหนังสือพิมพ์ เทดินผสมทับลงให้มีเนื้อดินหนาประมาณ 8-12 เซนติเมตร เกลี่ยปรับผิวให้เรียบ หรือให้ตอนกลางนูนขึ้นเป็นรูปหลังเต่าเล็กน้อยป้องกันน้ำขังเมื่อรดน้ำ ใช้เครื่องมือหรือแท่งไม้ขูดผิวดินผสมให้เป็นร่องตื้น ๆ ตามแนวขวาง ห่างกันแถวละ 1 นิ้ว วางเมล็ดลงในร่อง ห่างกันทุก ๆ 1-2 เซนติเมตร กลบด้วยดินผสมบาง ๆ รดน้ำพอชุ่มอย่าให้แฉะพร้อมราดด้วยสารเคมีกำจัดเชื้อรา เก็บกระบะเพาะไว้ในเรือนเพาะชำ ทิ้งไว้ 3-5 วัน เมล็ดจะเริ่มงอก เมื่อต้นกล้ามีใบแท้ 2-3 ใบ ให้ย้ายลงปลูกในถุงเพาะชำ ที่มีส่วนผสมของวัสดุปลูก ดินร่วนสะอาด ปุ๋ยคอกเก่า แกลบดิบ และขี้เถ้าแกลบ อัตรา 1:1:1:1 คลุกเคล้าให้เป็นเนื้อเดียวกัน เก็บในร่มรำไร หมั่นรดน้ำ กล้าอายุ 2 เดือนครึ่ง จนถึง 3 เดือน สามารถนำลงแปลงปลูกได้ ใช้เวลา 4 เดือน ถึง 4 เดือนครึ่ง เยอร์บีร่าจะเริ่มให้ดอก วิธีที่สอง วิธีแยกหน่อ เป็นวิธีที่นิยมใช้กันมากเนื่องจากทำได้ง่ายและสะดวก เยอร์บีร่าที่เหมาะสำหรับแยกหน่อควรมีอายุตั้งแต่ 7 เดือน ขึ้นไป ด้วยการขุดทั้งกอขึ้นจากดิน ระวังอย่าให้รากฉีกขาด ล้างดินที่ติดมากับรากออกจนสะอาด ระยะนี้ต้องระวังอย่าให้รากบอบช้ำ ใช้มีดคมและสะอาดตัดแยกหน่อที่มียอดอย่างน้อย 1 ยอด พร้อมมีใบติดมาด้วย 4-5 ใบ และมีรากอีก 3 ราก จากนั้นตัดใบและรากให้เหลือเพียงอย่างละครึ่งเพื่อลดการสูญเสียน้ำจากต้นเยอร์บีร่า นำหน่อที่แยกออกปลูกลงในถุงเพาะชำ หรือกระบะเพาะที่ดินผสมทรายหยาบและขุยมะพร้าว อัตรา 1:1 คลุกเคล้ากัน รดน้ำพอชุ่ม เก็บในร่มรำไร เก็บรักษาไว้ 2 สัปดาห์ จึงนำลงปลูกในแปลงปลูกได้ ส่วนวิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ นิยมใช้ในเชิงธุรกิจ เนื่องจากขยายพันธุ์ได้รวดเร็ว ได้พันธุ์เหมือนกับต้นแม่ทุกประการ แต่ไม่เหมาะสำหรับผู้ปลูกเยอร์บีร่าประเภทสมัครเล่น และ วิธีการชำยอด ก็เช่นเดียวกัน ต้องอาศัยความชำนาญและประสบการณ์สูง จึงไม่แนะนำให้ปฏิบัติครับ