ผมเคยดูโทรทัศน์เกี่ยวกับการใช้มวนพิฆาตควบคุมแมลงศัตรูพืชในระดับไร่นาของเกษตรกร แต่เนื่องจากติดตามดูไม่ทัน จึงขอเรียนถามเพิ่มเติมว่า มวนพิฆาตดังกล่าวสามารถกำจัดแมลงศัตรูพืชอะไรได้บ้าง และตัวมวนเองนั้นมีวงจรชีวิตอย่างไร สิ่งสำคัญมีวิธีใช้อย่างไร และผมจะติดต่อแหล่งผลิตแมลงชนิดนี้จากหน่วยงานไหน ขอคำแนะนำด้วยครับ

    มวนพิฆาต เป็นแมลงตัวห้ำชนิดหนึ่ง ลักษณะเด่นคือ มีปีกส่วนโคนแข็งแต่ส่วนปลายจะบางและอ่อน มวนพิฆาตชอบดูดกินตัวหนอนของผีเสื้อเกือบทุกชนิด ตัวโตเต็มวัย ลำตัวมีสีน้ำตาลแก่ และยาว 1.3-1.6 เซนติเมตร ขนาดลำตัวของเพศเมียใหญ่กว่าเพศผู้เล็กน้อย มวนพิฆาตจะแตกต่างกับมวนชนิดอื่น สังเกตที่บ่าทั้งสองข้างมีหนามแหลมข้างละหนึ่งอัน ตัวเต็มวัยของมวนพิฆาตมีอายุขัยเพียง 23 วัน เท่านั้น เพศเมียวางไข่คราวละประมาณ 340 ฟอง มวนพิฆาตทั้งเพศผู้และเพศเมีย หลังจากลอกคราบเป็นตัวเต็มวัยได้ 4 วัน จะเริ่มผสมพันธุ์ อีก 3 วัน จึงวางไข่ไว้ตามกิ่ง ใบ และลำต้นของต้นไม้ ไข่มีลักษณะกลม ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5 มิลลิเมตร ผิวสีน้ำตาลเลื่อมมันและเปลี่ยนเป็นสีส้มเมื่อใกล้ฟักออกเป็นตัว หลังจากไข่ได้ 7-8 วัน จึงฟักออกเป็นตัว ตัวอ่อนอายุ 1 วัน จะเกาะรวมกันนอนนิ่งอยู่กับที่ อายุ 2-3 วันแรก ตัวอ่อนจะดูดกินน้ำที่เกาะอยู่ตามใบ กิ่งหรือลำต้นของต้นไม้ที่อาศัยอยู่ ต่อจากนั้นเริ่มจับตัวหนอนกินเป็นอาหาร ใช้เวลา 18 วัน จึงพัฒนาเป็นตัวเต็มวัย ลักษณะตัวเต็มวัยมีความยาวจากส่วนหัวถึงปลายปีกยาว 1.3-1.6 เซนติเมตร สีน้ำตาลเข้ม มีปากชนิดแทงดูดที่แหลมคม คล้ายเข็มเย็บผ้า สภาวะปกติจะพับเก็บไว้ใต้ส่วนอก เมื่อพบเหยื่อจึงยืดออกมาด้านหน้าใช้แทงเข้าไปในลำตัวของหนอนผีเสื้อ พร้อมกับปล่อยสารพิษออกมา ทำให้ตัวหนอนเป็นอัมพาต เคลื่อนไหวไม่ได้ จากนั้นจึงดูดกินของเหลวภายในลำตัวของตัวหนอน จนตัวหนอนเหี่ยวแห้งตายในเวลา 1 วัน มวนพิฆาตสามารถจับตัวหนอนกินเป็นอาหารได้ 2-5 ตัว ตลอดอายุขัยกินตัวหนอนได้ประมาณ 130 ตัว วิธีใช้มวนพิฆาตกำจัดศัตรูพืช ทำได้โดยการปล่อยมวนพิฆาต จำนวน 3,200 ตัว ต่อไร่ เพื่อควบคุมหนอนกระทู้ผัก และหนอนเจาะสมอฝ้าย ในไร่หน่อไม้ฝรั่งและถั่วฝักยาว ส่วนในไร่องุ่นปล่อยมวนพิฆาต อัตรา 2,400 ตัว ต่อไร่ เมื่อพบการระบาดของหนอนผีเสื้อทุกชนิด จะสามารถควบคุมปริมาณศัตรูพืชได้ 80-90 เปอร์เซ็นต์ ค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อไร่เพียง 324 บาท เท่านั้น ดังนั้น เมื่อรู้จักมวนพิฆาตแล้วว่าเป็นมิตรที่ดีของเกษตรกร โอกาสต่อไปขอให้ช่วยกันอนุรักษ์ไว้ โปรดอย่าทำลาย แหล่งผลิตและบริการข้อมูลติดต่อสอบถามที่ กลุ่มงานวิจัยการปราบศัตรูพืชทางชีวภาพ สำนักอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร เกษตรกลาง บางเขน จตุจักร กรุงเทพฯ 10900 โทร.(02) 579-7580 ในวันและเวลาทำการ