ผมขอทราบสูตรปุ๋ยน้ำหมักในนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน ฉบับที่ 263 ปี พ.ศ. 2544 สูตรที่ 1 ใช้บำรุงต้นลองกองนั้น จะสามารถใช้กับต้นลองกองอายุตั้งแต่ 3 เดือน จนถึง 1 ปีครึ่งจะได้หรือไม่ อย่างไรและหากส่วนผสมที่ขาดกระดูกป่นเพียงอย่างเดียวจะได้หรือไม่ เพราะไม่สามารถหาซื้อได้ในท้องถิ่น

    ปุ๋ยหมักน้ำ สูตร 1 ของ นายนิยม อภิบาลศรี เกษตรกรชาวสวนผลไม้ ต.ห้วยแร้ง จ.ตราด สำหรับใช้บำรุงต้นลองกองนั้นมีส่วนผสม จากรำข้าว 3 กิโลกรัม ปลาบดละเอียด 3 กิโลกรัม กระดูกป่น 1 กิโลกรัม หัวเชื้ออีเอ็ม 1 ลิตร หรือเชื้อ พด.1 ครึ่งซอง เติมน้ำ 25 ลิตร คนให้เข้ากัน หมักไว้ในภาชนะ 10 วัน ครบกำหนดแล้ว กรองเอาเฉพาะส่วนที่เป็นของเหลวมาใช้ประโยชน์ ด้วยอัตราปุ๋ยหมักน้ำที่ได้ 60 ซีซี ผสมน้ำ 1 ปี๊บ ฉีดพ่นที่ใบ หรือราดลงบริเวณโคนต้นอย่างสม่ำเสมอ เดือนละ 2 ครั้ง ถามว่าจะใช้กับต้นลองกองอายุ 3 เดือน จนถึงปีครึ่งจะได้หรือไม่ ขอตอบว่าใช้ได้ แต่ไม่สามารถหากระดูกป่นได้ ให้ใช้ปุ๋ยทริปเปิลซูเปอร์ฟอสเฟต อัตราครึ่งกิโลกรัมทดแทนได้ ทำไม จึงต้องใช้กระดูกป่น ก็เนื่องจากกระดูกป่นจะมี แคลเซียม และฟอสฟอรัส เป็นองค์ประกอบสำคัญ แคลเซียมจะช่วยทำให้ผนังเซลล์พืชมีโครงสร้างแข็งแรงมากขึ้น ส่วนฟอสฟอรัสจะช่วยกระตุ้นให้รากพืชแข็งแรงและเพิ่มปริมาณขึ้นอีก ทั้งกระตุ้นให้ต้นไม้ออกดอกได้ดีขึ้น ดังนั้น การปลูกไม้ยืนต้นจึงมีคำแนะนำให้รองก้นหลุมด้วย หินฟอสเฟต หรือโดโลไมต์ ก็ด้วยเหตุผลเดียวกัน แต่โดโลไมต์จะมีส่วนผสมของธาตุแมกนีเซียมอยู่ด้วย ข้อดีคือ จะทำให้ใบพืชเขียวเข้มทำให้เพิ่มประสิทธิภาพในการสังเคราะห์แสงของพืชโดยตรง เนื่องจากแมกนีเซียมเป็นองค์ประกอบสำคัญอยู่ในคลอโรฟีลล์นั่นเอง