ผมเคยดูข่าวจากทีวี พบว่ามีบางหน่วยงานสามารถปรับปรุงพันธุ์ข้าวพันธุ์ใหม่ได้ผลผลิตสูงถึง 160 ถัง ต่อไร่ ซึ่งผมสนใจมาก แต่การออกข่าวครั้งนั้นไม่ได้อธิบายรายละเอียด จึงขอเรียนถามว่า หน่วยงานหรือบริษัทใดเป็นผู้ปรับปรุงพันธุ์ข้าวดังกล่าว วิธีการปลูกและการดูแลรักษา แตกต่างกับข้าวพันธุ์อื่น ๆ อย่างไร ผมจะหาซื้อเมล็ดพันธุ์ได้อีกที่ไหน ราคากิโลกรัมละประมาณเท่าไร

    ข้าวพันธุ์ ที่ออกข่าวทางทีวีนั้น เป็นพันธุ์ข้าวลูกผสมที่เรียกว่า ข้าวไฮบริด (Hpbrid Rice) เป็นพันธุ์ข้าวที่ได้จากลูกผสมชั่วที่ 1 ที่มีต้นแม่มีเกสรตัวผู้เป็นหมัน ผสมกับต้นพ่อที่มีเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียเป็นปกติ ทั้งนี้ ทางผู้ผลิตจะไม่เปิดเผยรายละเอียดของพ่อแม่พันธุ์แต่อย่างใด การผลิตเมล็ดพันธุ์ ทำได้ด้วยวิธีปลูกต้นแม่ที่มีเกสรตัวผู้เป็นหมัน จำนวน 6 แถว ใช้ระยะปลูก 20x10 หรือ 20x20 เซนติเมตร และปลูกต้นพ่อปิดหัวท้าย ตามแนวยาว 2 แถว สลับกันไปจนเต็มแปลง จัดช่วงปลูกให้ต้นพ่อและแม่ออกดอกพร้อมกัน ช่วยผสมเกสรด้วยเชือกขึง 2 คน ตามแนวยาวของแถวข้าว ลากเชือกสัมผัสกับเกสรตัวผู้จากต้นพ่อ พาดผ่านไปยังรวงข้าวของต้นแม่อย่างทั่วถึง หากประสงค์ให้การผสมเกสรได้ผลดี ควรทำในช่วงที่มีอากาศหนาวเย็น เมล็ดข้าวที่ผลิตได้เรียกว่า ข้าวลูกผสมไฮบริด ซึ่งให้ผลผลิตสูงกว่าพ่อแม่พันธุ์ 10-30 เปอร์เซ็นต์ แต่หากนำเมล็ดในรุ่นที่สองหรือชั่วที่สองไปปลูก ผลผลิตที่ได้กลับลดลง เป็นสิ่งที่แน่นอนคือ ราคาเมล็ดพันธุ์ต้องมีราคาค่อนข้างแพง ขณะนี้ยังไม่เปิดเผยราคาจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ บริษัท เจียไต๋ จำกัด ผู้ปรับปรุงพันธุ์จึงแนะนำว่า วิธีปลูกข้าวลูกผสมไฮบริดนี้ต้องปลูกด้วยวิธีปักดำเท่านั้น เนื่องจากใช้อัตราเมล็ดพันธุ์น้อยกว่าวิธีหว่านข้าวงอก ส่วนวิธีการดูแลรักษาข้าวลูกผสมไฮบริด ให้ปฏิบัติเช่นเดียวกับข้าวพันธุ์อื่น จะแตกต่างกันบ้างคือต้องให้ปุ๋ยยูเรียเพิ่มขึ้นอีก 5-8 กิโลกรัม ต่อไร่ ขณะนี้ทางบริษัทผู้ปรับปรุงพันธุ์กำลังทดสอบผลผลิตเพิ่มเติมอยู่ที่ สถานีวิจัย จังหวัดกำแพงเพชร คาดว่า ปี พ.ศ. 2547 จะผลิตเมล็ดพันธุ์ออกจำหน่ายให้ผู้สนใจนำไปปลูกได้ แม้ว่าผลผลิตข้าวลูกผสมไฮบริดจะให้ผลผลิตสูงมากก็ตาม แต่ยังมีอุปสรรคสำคัญคือ การเพิ่มปริมาณการผลิตเมล็ดพันธุ์ในปริมาณมากนั้นทำได้ยาก เพราะว่าต้องใช้แรงงานมาก ช่วงผลิตเมล็ดพันธุ์ต้องมีอากาศค่อนข้างหนาวเย็น ปัญหาที่กล่าวมา สถาบันวิจัยข้าว กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จึงไม่ได้เร่งพัฒนาการปรับปรุงพันธุ์ข้าวชนิดนี้ อย่างไรก็ตาม ผมได้สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมกับผู้เกี่ยวข้องว่า สถาบันวิจัยข้าวได้มีการศึกษาค้นคว้าอยู่ไม่น้อย แต่ติดขัดประเทศจีนไม่สนับสนุนด้านพ่อ-แม่พันธุ์ การพัฒนาจึงช้ากว่าภาคเอกชน ประการสำคัญ ภาคราชการมองเห็นว่า การผลิตเมล็ดพันธุ์ต้องใช้งบประมาณสูง หากจะจำหน่ายในราคาปกติเช่นเดียวกับข้าวพันธุ์อื่น รัฐบาลจำเป็นต้องทุ่มงบประมาณมาชดเชยในส่วนนี้ ความเป็นจริงคงเกิดขึ้นได้ยาก เกษตรกรที่สนใจขอให้ติดตามข่าวอย่างใกล้ชิด ในส่วนของผมหากมีความก้าวหน้าประการใด ผมจะนำเสนอให้ทราบต่อไป