ผมเคยอ่านหนังสือเกี่ยวกับการเกษตร พบคำว่า ปุ๋ยคีเลต แต่ไม่ทราบความหมายที่แน่ชัด จึงเขียนจดหมายมาเรียนถามคุณหมอเกษตร และขอให้ขยายความให้เข้าใจด้วย นอกจากนี้ ประโยชน์ของปุ๋ยเคมีมีอะไรบ้าง

    คีเลต (Chelate) มาจากภาษากรีก มีความหมายว่า กรงเล็บหรือกรรไกร หรืออธิบายง่าย ๆ ก็คือ สารที่มีโครงสร้างเป็นวงแหวน เมื่อนำมาผสมกัน ปุ๋ยจะทำหน้าที่นำธาตุอาหารบางชนิดที่ซึมเข้าทางใบได้ยาก ให้เข้าสู่ใบพืชและแตกตัวให้ธาตุอาหารเกิดประโยชน์กับต้นพืชได้ดีขึ้น ดังนั้น ปุ๋ยคีเลต จึงหมายถึง ปุ๋ยอาหารเสริมหรือปุ๋ยจุลธาตุก็เรียกกัน สารคีเลตที่ใช้ทำปุ๋ยจุลธาตุหรือธาตุอาหารเสริมมีอยู่ 2 ประเภทคือ 1. สารอินทรีย์ธรรมชาติ เช่น กรดฮิวมิก กรดฟีโนลิก กรดซิตริก และกรดอะมิโน 2. สารคีเลตสังเคราะห์ มีสมบัติในการจับธาตุเหล็ก ทองแดง สังกะสี และแมงกานีส ตัวอย่าง เช่น อีดีทีเอ ย่อมาจากเอทิลีนไดอามีน เตตราอะเซติก แอซิด การดูดธาตุอาหารเสริมในรูปคีเลตทางใบ เนื่องจากโมเลกุลของคีเลตซึ่งเป็นวงแหวนเมื่อจับธาตุเหล็ก ทองแดง แมงกานีส หรือสังกะสี ธาตุใดธาตุหนึ่งไว้ภายในโครงสร้างนั้น คีเลตจะปกป้องไม่ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้ง่าย เมื่อฉีดพ่นไปที่ผิวใบ จะแทรกซึมผ่านเข้าสู่ภายในใบพืช บางส่วนจะเคลื่อนย้ายลงไปสู่รากได้อีกด้วย หากต้องการเพิ่มประสิทธิภาพของปุ๋ยคีเลตให้สูงขึ้น ควรผสมสารจับใบในอัตราที่พอเหมาะกับปุ๋ยคีเลต