ผมเดินทางไปที่ประเทศเวียดนาม เห็นมีพืชชนิดหนึ่งวางจำหน่ายอยู่ในตลาด มีดอกลักษณะคล้ายดอกบัวแต่กลีบสีเขียวและหนากว่า สอบถามแล้วเขาเรียกว่า อาร์ทิโชค แต่ยังสงสัยอยู่ว่าจะนำไปประกอบอาหารอย่างไรบ้าง เป็นไม้ที่มีถิ่นกำเนิดในเวียดนามใช่หรือไม่ มีวิธีขยายพันธุ์อย่างไร และเคยมีการนำมาปลูกที่เมืองหรือยัง

    อาร์ทิโชค (Artichoke) เป็นพืชยอดนิยมในเวียดนามชนิดหนึ่ง ปลูกกันมากที่เมืองดาลัด ที่อยู่ตอนกลางของประเทศ โดยชาวฝรั่งเศสเป็นผู้นำเข้ามาปลูก ดาลัด เป็นเมืองที่อยู่บนภูเขา สูงจากระดับน้ำทะเล 1,500 เมตร อากาศเย็นสบายเกือบตลอดปี จึงปลูกอาร์ทิโชคได้ดี เนื่องจากมีถิ่นกำเนิดอยู่ในแถบเมดิเตอร์เรเนียน ชาวฝรั่งเศสได้เลือกดาลัดเป็นแหล่งพักผ่อนตากอากาศเมื่อครั้งยังยึดครองเวียดนาม และได้นำเอาพืชชนิดนี้เข้ามาปลูกสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน ชาวเวียดนามนิยมนำดอกอาร์ทิโชคผ่าตามยาวใช้ต้มกับซี่โครงหมู วิธีรับประทานให้ถอดกลีบดอกออกทีละกลีบ นำเข้าปากกัดย้ำส่วนโคนกลีบดอก จะได้รสชาติมัน ๆ คล้ายกับมันเทศผสมเผือก ส่วนกากให้ทิ้งไป น้ำซุปกับซี่โครงหมูก็รับประทานกันเป็นปกติ นอกจากนี้ ชาอาร์ทิโชค ยังเป็นชาสมุนไพรยอดนิยมอีกรูปแบบหนึ่ง ด้วยการนำดอกที่ยังไม่แก่เต็มที่ตากแห้งแล้วผ่านกระบวนการผลิตชา จะได้ชาที่มีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ต้นอาร์ทิโชค มีความสูงจากโคนต้นถึงปลายดอกประมาณ 100-120 เซนติเมตร ลำต้นและใบคล้ายกับขึ้นฉ่ายแต่มีขนาดใหญ่กว่ามาก เป็นพืชอายุข้ามปี ขยายพันธุ์ด้วยวิธีแยกแขนง เติบโตได้ดีในดินร่วนทราย ระบายน้ำได้ดี ดอกชูตั้งตรง มีก้านคล้ายดอกบัว ในหนึ่งต้นให้ดอกเพียง 2-3 ดอก ช่วงให้ดอกคือระหว่างปลายเดือนมีนาคมจนถึงปลายเดือนเมษายน หากท่านสนใจต้องการดูอาร์ทิโชคที่กำลังให้ดอก ควรเดินทางไปเมืองดาลัดในช่วงเวลาดังกล่าว ทราบว่าโครงการหลวงเคยนำมาทดลองปลูกและได้ผลดีพอสมควร แต่คนไทยไม่นิยมบริโภค การพัฒนาการผลิตจึงยกเลิกไป ที่ผมเล่ามายืดยาวคงพอจะมองเห็นภาพของอาร์ทิโชคได้บ้างนะครับ