ผมสนใจจะทำกังหันลม สำหรับสูบน้ำบาดาล เขาทำกันอย่างไร ผมเคยเห็นเขาใช้กันอยู่ที่จังหวัดสระบุรี มีทั้งทำด้วยผ้าใบและกันสาดที่ทำจากตอกไม้ไผ่ มีใบพัด 8 ใบ หากสนใจจะไปดูของจริงได้จากที่ไหนครับ

    กังหันลมที่กล่าวมา นิยมใช้กันในการสูบน้ำในนาเกลือแถบจังหวัดสมุทรสาคร พบมากตามสองข้างทางถนนสายธนบุรี-ปากท่อ กังหันลมชนิดนี้ถือว่าเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านของไทยแท้ ๆ ที่มีส่วนประกอบสำคัญคือ ใบพัดย่อย 8 อัน ความยาวประมาณ 120-150 เซนติเมตร ส่วนปลายใบพัดมีขนาดใหญ่กว่าส่วนที่ติดกับดุมหรือแกนกังหัน ตัวใบพัดอาจใช้ไม้ไผ่สานขัดแตะหรือสานแบบเสื่อลำแพนก็เรียกกัน ความยาวด้านหนึ่งยึดติดกับซี่ล้อที่ทำด้วยไม้ไผ่รวกหรือไม้เนื้อแข็งอย่างใดอย่างหนึ่ง ด้านยาวอีกด้านหนึ่งผูกร้อยด้วยเชือก ขณะใช้งานต้องขึงให้ตึงเอียงทำมุมเล็กน้อยเช่นเดียวกับพัดลมที่ใช้ในบ้านทั่วไป แต่ถ้าไม่ใช้จะม้วนพับกับซี่ไม้เพื่อไม่ให้กินลม ทำเช่นเดียวกันจนครบจำนวน 8 ใบ แล้วจึงผูกร้อยรอบวงทั้ง 8 ใบ ทำให้มองเห็นเป็นรูป 8 เหลี่ยม ดุมล้อ ทำด้วยไม้เนื้อแข็งหรือโลหะน้ำหนักเบาก็ได้ แล้วเสียบหรือเชื่อมซี่กงล้อให้แน่น ส่วนกลางมี แกนโลหะ ประกบด้วย ตลับลูกปืน 2 อัน ยาวประมาณ 80 เซนติเมตร มี เสา ค้ำยัน 2 ต้น ซึ่งชาวนาเกลือนิยมใช้ไม้เนื้อแข็งมากกว่าวัสดุอื่น เมื่อต้องการสูบน้ำให้โยงสายพานขนาดยาวจากดุมล้อไปฉุด ระหัดวิดน้ำแบบโบราณ หรืออาจพัฒนานำกังหันไปปั่น ระหัดวิดน้ำเทพฤทธิ์ ก็มีบ้างเหมือนกัน สิ่งสำคัญหากจะใช้กังหันลมชนิดนี้ในท้องถิ่นต้องมีลมพัดค่อนข้างแรงและสม่ำเสมอ มีความเร็วไม่น้อยกว่า 3 กิโลเมตร ต่อชั่วโมงจึงจะได้ผลดี ตามที่ผมเรียนมาตั้งแต่ตอนแรกว่า กังหันลมดังกล่าวเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจากภูมิปัญญาข้างบ้านแท้ ๆ จึงไม่มีข้อมูลจากหน่วยราชการสนับสนุน ดังนั้น หากต้องการศึกษาของจริง ต้องหาเวลาไปแวะชมตามสถานที่ผมแนะนำไว้แล้ว โดยเฉพาะในระหว่างเดือนมกราคมไปจนถึงเมษายนของทุกปี ในความคิดของผมและเพื่อน ๆ ขอเสนอให้ทางจังหวัดสมุทรสาคร ทำแบบจำลองกังหันลมไว้โชว์ให้ผู้คนที่ผ่านไปมาแวะเข้าชมได้ตลอดเวลา คล้าย ๆ กับประเทศเนเธอร์แลนด์ ซึ่งปัจจุบันเขาเลิกใช้กันไปหมดแล้ว แต่เขายังคงรักษาไว้เพียง 1-2 แห่ง เท่านั้น เพื่อใช้เป็นสัญลักษณ์ให้นักท่องเที่ยวจากทั่วโลกเข้าไปชมและถ่ายภาพเป็นที่ระลึกเท่านั้น และหวังว่าแนวคิดนี้น่าจะสัมฤทธิผลได้ในอนาคตอันใกล้นี้