ปลูกเงาะไว้ในพื้นที่ประมาณ 4 ไร่เศษ มีอยู่หลายต้นที่ปลูกไว้ มีอายุ 4-5 ปีแล้ว แต่ให้ผลที่สมบูรณ์น้อย ซึ่งส่วนใหญ่จะแสดงอาการผลลีบเล็กไม่มีเมล็ด และเนื้อใน ถามผู้รู้ท่านเรียกว่า เงาะขี่ครอก ผมจึงขอเรียนถามว่า มันเกิดจากอะไรและผมควรจะแก้ไขปัญหาที่พบได้อย่างไร

    เงาะขี้ครอก ลักษณะอาการที่ปรากฏคือ ผลเงาะไม่พัฒนาการเจริญเติบโต มีขนาดเล็กเพียงเท่ากับเมล็ดบัวเท่านั้น แต่ลีบและแบน อาจเกิดขึ้นทั้งช่อหรือเฉพาะผลก็ได้ เมื่อแก่ผลจะมีสีแดงเช่นเดียวกับผลที่เป็นปกติ ทั้งนี้เกิดขึ้นเนื่องจากดอกเงาะเพศเมียไม่ได้รับการผสมเกสรจากเกสรตัวผู้ โดยธรรมชาติแล้ว หากขยายพันธุ์เงาะด้วยเมล็ดจะได้ทั้งตัวผู้และต้นกระเทย ต้นตัวผู้ดอกจะมีเฉพาะเกสรตัวผู้เพียงอย่างเดียว ส่วนต้นกระเทยจะมีทั้งดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่ในช่อเดียวกัน กรณีแรกนั้นแก้ไขได้ยาก ส่วนกรณีหลังมักพบว่า ดอกตัวผู้มีเกสรไม่แข็งแรง จึงทำให้การผสมเกสรเกิดขึ้นได้ยาก เป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการเงาะขี้ครอกปรากฏให้เห็น

วิธีแก้ไข ให้ปลูกต้นตัวผู้กระจายไว้ในบริเวณสวน หากถามว่าจะได้ต้นตัวผู้มาได้อย่างไร ขอตอบว่าทำได้โดยค้นหาต้นตัวผู้ที่ออกดอกเก่ง แล้วขยายพันธุ์ด้วยวิธีทาบกิ่งหรือเสียบยอด คุณก็จะได้ต้นตัวผู้มาปลูกในสวนตามต้องการ หากมีการเลี้ยงผึ้งหรืออย่างน้อยควรหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีในสวนโดยไม่จำเป็น ด้วยวัตถุประสงค์ให้ผึ้งหรือแมลงภู่บินเข้ามาช่วยผสมเกสรในสวน ในกรณีที่ต้นเงาะเป็นต้นกระเทย แต่การผสมเกสรได้ไม่ดี แนะให้ฉีดพ่นด้วยฮอร์โมน เอ็น เอ เอ หรือแน็บทารีน อะซิติก แอสิด อัตรา 1.0-1.5 ซีซี ต่อน้ำ 1 ลิตร คนให้เข้ากัน ฉีดพ่นช่อดอกในระยะที่ดอกบาน เพียง 25-30 เปอร์เซ็นต์โดยประมาณ วิธีฉีดพ่นให้กระจายทั่วทั้งทรงพุ่ม แต่ไม่จำเป็นต้องฉีดทุกช่อก็ได้ผลเช่นเดียวกัน อิทธิพลของฮอร์โมน เอ็น เอ เอ จะช่วยให้เกสรตัวผู้แข็งแรงมากขึ้น ส่งเสริมให้การผสมกับเกสรตัวเมียได้ดียิ่งขึ้น อาการของเงาะขี้ครอกที่เคยเกิดขึ้นจะบรรเทาลงและหมดไปในที่สุด แต่ทั้งนี้เมื่อเงาะติดผลดีแล้วจะต้องให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ พร้อมกับให้ปุ๋ยตามความเหมาะสม คุณจะได้เงาะที่มีคุณภาพตามต้องการ