ผมเป็นผู้หนึ่งที่ทำปุ๋ยน้ำชีวภาพใช้ในสวนมาได้ปีเศษ ๆ ปรากฏว่าได้ผลดี เมื่อฉีดพ่นที่ใบหรือทรงพุ่มจะทำให้ผลิใบอ่อนและมีใบสีเขียวเข้มยิ่งขึ้น ส่งผลให้ผลไม้ติดผลได้ดีขึ้น จึงขอเรียนถามคุณหมอว่า ในปุ๋ยน้ำชีวภาพนั้นมีสารอะไรบ้างที่มีผลต่อต้นไม้ดังที่ผมอธิบายมาแล้วนั้น

    ปุ๋ยน้ำชีวภาพ ตามภาษาของนักปฐพีวิทยา จะเรียกว่า ปุ๋ยหมักน้ำ วิธีผลิตโดยทั่วไปจะใช้วัตถุดิบทั้งจากพืช เศษปลา หรือเนื้อหอยเชอรี่ ก็นิยมกันอย่างกว้างขวาง อัตราวัตถุดิบ 3 ส่วน น้ำตาลโมลาส 1 ส่วน ใส่เชื้อจุลินทรีย์ อาจจะใช้เชื้อจุลินทรีย์ อีเอ็ม หรือเชื้อ พด. 1 หรือทิ้งไว้ในสภาพธรรมชาติ กระบวนการหมักหรือย่อยสลายก็จะเกิดขึ้นได้เช่นเดียวกัน คลุกเคล้าทั้ง 3 อย่าง ให้เข้ากัน บรรจุลงในถังพลาสติกสีเข้ม ขนาด 20 ลิตร ขึ้นไป คืนแรกทับด้วยวัตถุมีน้ำหนักให้เศษพืชยุบตัวลง ปิดฝาถังให้สนิท รุ่งขึ้นนำวัตถุมีน้ำหนักออกจากถังหมัก ปิดฝาให้สนิทอีกครั้ง ทิ้งไว้ 15 วัน ปุ๋ยหมักน้ำจะมีสีน้ำตาลคล้ำ หากมีกลิ่นเหม็นให้เติมน้ำตาลโมลาสอีก ทิ้งไว้จนไม่มีกลิ่นเหม็นจึงนำมาผสมกับน้ำอีก 10-100 เท่า ฉีดพ่นที่ใบ หรือรดที่โคนต้นไม้ ผลการวิเคราะห์หาธาตุอาหารและสารเร่งการเจริญเติบโตในปุ๋ยน้ำหมักของกองเกษตรเคมี ปรากฏว่า เปอร์เซ็นต์ธาตุอาหารพืชมีอยู่ค่อนข้างต่ำ อาจจะมีผลต่อต้นไม้บ้าง แต่ไม่พอเพียงกับความต้องการของต้นไม้ แต่ที่น่าสนใจคือ มีการตรวจพบสารเร่งการเจริญเติบโตของธาตุปุ๋ยหมักน้ำ ดังนี้ การตรวจพบ ฮอร์โมนเร่งการเจริญเติบโตในปุ๋ยน้ำหมัก ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มออกซิน 3 ชนิด คือ 1. ไอเอเอ (IAA) มีบทบาทต่อการเร่งการเจริญเติบโตของพืช กระตุ้นให้รากแข็งแรงและเพิ่มจำนวนมากขึ้น 2. จีเอ 3 (GA3) หรือ สารจิบเบอเรลลิล ทำหน้าที่กระตุ้นให้แตกตาของพืช นิยมใช้กันมากในองุ่น จัดว่าเป็นสารที่มีความปลอดภัยสูง และ 3. ไซโตไคนิน ทำหน้าที่กระตุ้นให้ตาด้านข้างของต้นไม้พัฒนาเป็นกิ่งก้านต่อไป ด้วยสารออกซินทั้ง 3 ชนิด เป็นตัวช่วยเร่งให้ต้นไม้แตกตา ผลิใบ และติดผลดีขึ้น จึงน่าจะเป็นเหตุผลพอเพียงที่ตอบคำถามของคุณได้ ทั้งนี้ ขอแนะนำให้เกษตรกรผลิตใช้เอง เนื่องจากทำได้ง่าย ไม่ควรซื้อมาใช้ เพราะผลงานวิจัยพบว่า ต้นทุนการผลิต (ไม่รวมอุปกรณ์อื่น ๆ) เฉลี่ยเพียงลิตรละ 7-10 บาท เท่านั้น แต่อย่าลืมบำรุงต้นไม้ทางดินควบคู่กันไปด้วยจะได้ผลดียิ่งขึ้นครับ