โดยปกติแล้วการขยายพันธุ์มะม่วงในบ้านเราส่วนใหญ่จะใช้วิธีการทาบกิ่ง โดยเริ่มต้นจากการเพาะต้นตอด้วยเมล็ดมะม่วงพื้นบ้าน เช่น มะม่วงแก้ว, ตลับนาค ฯลฯ เมื่อต้นมะม่วงมีอายุได้ประมาณ 1 ปี จะถอนต้นตอออกมาและตัดรากทิ้งออกบางส่วนนำมาอัดในขุยมะพร้าวและนำไปทาบกับกิ่งมะม่วงพันธุ์ดี หลังจากทาบกิ่งไปประมาณ 45 วัน-2 เดือน เมื่อรากในถุงออกดีจะตัดมาชำลงถุงดำเลี้ยงให้ต้นมะม่วงแข็งแรงและนำไปจำหน่ายหรือปลูกในแปลงต่อไป
   
คุณวารินทร์ ชิตะปัญญา เกษตรกรอำเภอบ้านฉาง จังหวัดระยอง หนึ่งในผู้บุกเบิกการปลูกมะม่วงอาร์ทูอีทูเพื่อการส่งออกของประเทศไทยได้ทำการประยุกต์วิธีการทาบกิ่งมะม่วงแนวใหม่ด้วยการนำต้นตอมะม่วงพื้นบ้านที่มีขนาดต้นเท่ากับแท่งดินสอและนำมาปาดแผลขึ้นทาบกับกิ่งมะม่วงอาร์ทูอีทูเลย เริ่มต้นจากการปาดกิ่งมะม่วงอาร์ทูอีทูให้เป็นแผลมีความยาวประมาณ 1-1.5 นิ้ว ต้นตอที่ถอนมาให้ปาดเป็นลิ่มแผลมีความยาวประมาณ 1-1.5 นิ้ว เช่นกัน ประกบแผลของต้นตอพื้นเมืองกับกิ่งอาร์ทูอีทูให้สนิทด้วยพลาสติกใสโดยพันจากด้านล่างขึ้นด้านบน หลังจากนั้นนำขุยมะพร้าวที่ผ่านการแช่น้ำประมาณ 2 กำมือบีบน้ำออกให้พอหมาด ๆ ใส่ลงในถุงพลาสติกหูหิ้วขนาด 6x7 นิ้ว ใช้ถุงหูหิ้วที่บรรจุขุยมะพร้าวมัดรวบรากต้นตอพื้นเมืองพร้อมกับมัดอ้อมให้หูหิ้วยึดกับกิ่งมะม่วงอาร์ทูอีทู จากนั้นใช้เชือกฟางมัดถุงให้แน่น หลังจากนั้นประมาณเดือนครึ่ง จะเห็นรากมะม่วงสีน้ำตาลจากต้นตอเดินเต็มถุง ให้ตัดกิ่งไปชำลงถุงเลี้ยงต่อในโรงเรือนเพาะชำ
   
ในกรณีที่มีความต้องการต้นมะม่วงอาร์ทูอีทูที่มีขนาดต้นใหญ่ เกษตรกรควรจะใช้ต้นตอยกขึ้นทาบด้วยวิธีการเดียวกันสัก 2 ต้นตอ เพื่อให้กิ่งทาบมีรากหากินสมส่วนกับกิ่งขนาดใหญ่ เริ่มต้นใช้ขุยมะพร้าวประมาณ 2 กำมือเช่นกัน แต่จะต้องเพิ่มขนาดถุงที่บรรจุขุยมะพร้าวนำไปล้อมถุงขุยมะพร้าวเดิมให้มีปริมาณขุยมะพร้าวเพิ่มมากขึ้น เมื่อพบว่ารากเดินเต็มถุงขุยมะพร้าวให้ตัดลงมาชำอนุบาลในโรงเรือน แต่ถ้าจะนำไปปลูกลงแปลงเลยก็ได้แต่จะต้องมีการทำหลังคาด้วยตาข่ายพรางแสงเพื่อบังแดดนานประมาณ 2 เดือน และมีการให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ ที่สำคัญจะต้องมีไม้ค้ำยันเพื่อไม่ให้ต้นมะม่วงโยกคลอน
   
สำหรับเกษตรกรที่ปลูกมะม่วงพื้นบ้านและมีต้นขนาดใหญ่ มีความต้องการจะเปลี่ยนยอดให้เป็นมะม่วงอาร์ทูอีทู ที่ไต้หวันจะใช้วิธีการตัดต้นตอเก่าให้สูงจากพื้นดินประมาณ 30 เซนติเมตร นำยอดมะม่วงอาร์ทูอีทู โดยคัดเลือกยอดที่มีตุ่มตาแตกออกมา ทำการเปิดเปลือกต้นตอให้มีความกว้าง 1 เซนติเมตร และยาว 1 นิ้ว เฉือนแผลยอดพันธุ์อาร์ทูอีทูเป็นรูปลิ่มยาวประมาณ 1 นิ้ว เสียบลงบนต้นตอที่กรีดแผลไว้ ใช้เทปพันแผลให้แน่นจากล่างขึ้นบน ครอบด้วยถุงพลาสติกและใช้กระดาษหนังสือพิมพ์ห่อทับอีกทีเพื่อป้องกันแสงแดด หลังจากนั้นประมาณ 2 อาทิตย์ ตุ่มตาจะแตกออกมา ให้แกะกระดาษหนังสือพิมพ์และถุงพลาสติกออก.

ทวีศักดิ์  ชัยเรืองยศ