มะม่วง เป็นไม้ผลที่นิยมปลูกกันมาก เพราะนอกจากจะใช้บริโภคกันภายในประเทศ ทั้งในรูปผลสดและแปรรูปแล้ว ยังสามารถส่งเป็นสินค้าส่งออกจำนวนมาก ซึ่งในพื้นที่ตำบลป่าไหน่ อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ เป็นแหล่งใหญ่ที่ส่งมะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้สีทองออกนอกประเทศอีกแห่งหนึ่งของประเทศไทย ภายใต้กลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตมะม่วงคุณภาพดีเพื่อการส่งออก

ผู้ผลิตมะม่วงคุณภาพดีเพื่อส่งออกอำเภอพร้าว เริ่มต้นในปี 2541 โดยครั้งแรกได้รวบรวมเกษตรกรผู้ปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้ ตำบลป่าไหน่ ตำบลสันทราย ตำบลป่าตุ้ม ตำบลบ้านโป่ง จำนวน 80 ราย มีพื้นที่ประมาณ 1,200 ไร่ โดยมี คุณเจริญ คุ้มสภา เป็นประธาน ที่ตั้งกลุ่มอยู่ที่บ้านตีนธาตุ ตำบลป่าไหน่ จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อรวมกันผลิตและพัฒนาคุณภาพมะม่วงให้มีคุณภาพดีให้เป็นที่ต้องการของตลาดต่างประเทศ พร้อมทั้งให้มีอำนาจในการต่อรองการขายผลผลิตมะม่วงคุณภาพดีแลกเปลี่ยนเรียนรู้การผลิตมะม่วงให้มีคุณภาพที่ดี ตลอดจนรวมกันหาซื้อวัสดุทางการเกษตร เช่น ปุ๋ย ยา ถุงห่อผลไม้ที่ราคาต่ำกว่าท้องตลาด ส่วนการส่งออกจะต้องมีความปลอดภัยตามมาตรฐาน จึงได้นำระบบการผลิตการเกษตรดีที่เหมาะสม (GAP) มาใช้เป็นมาตรฐานในการผลิตมะม่วง โดยมีการควบคุมตั้งแต่คุณภาพปัจจัยการผลิต ขั้นตอนกระบวนการการผลิตรวมไปถึงการควบคุมผลผลิตหลังการเก็บเกี่ยวอย่างเหมาะสม เพื่อความปลอดภัยของผู้บริโภคและมีการสุ่มตรวจหาสารพิษตกค้างก่อนที่จะมีการส่งออกต่างประเทศ

คุณเจริญ คุ้มสภา ประธานกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตมะม่วงคุณภาพดีเพื่อการส่งออก กล่าวว่า ได้จัดตั้งกลุ่มผู้ผลิตมะม่วงส่งออกเป็นระยะเวลากว่า 10 ปีแล้ว มุ่งเน้นเพื่อจำหน่ายให้กับตลาดต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่ เพราะราคาผลผลิตที่ได้สูง ในพื้นที่ จำนวน 1,000 กว่าไร่ พันธุ์มะม่วงที่ปลูกเป็นพันธุ์น้ำดอกไม้สีทอง ซึ่งเป็นที่นิยมของตลาดต่างประเทศเป็นอย่างมาก แต่พันธุ์เบอร์ 4 พันธุ์มหาชนก เป็นพันธุ์ที่ต้องการของตลาดรองลงมา โดยตลาดต่างประเทศที่ส่งออกมีประเทศญี่ปุ่น เกาหลี สหภาพยุโรป มาเลเซีย สิงคโปร์ อินโดนีเซีย เกษตรกรจะมีการตรวจสอบคุณภาพอยู่เสมอ ทั้งส่วนของสารพิษที่ตกค้าง รวมไปถึงการคัดผลผลิตออกมาจากสวน ก่อนที่จะนำมาจุดรับซื้อและมีการประชุมเสวนากันเป็นประจำกับกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตมะม่วงคุณภาพดีเพื่อการส่งออกของจังหวัดอื่นๆ เช่น พิจิตร พิษณุโลก ฉะเชิงเทรา เพื่อศึกษาหารือข้อแลกเปลี่ยนแนวทางการผลิตและการตลาด รวมไปถึงการเชื่อมโยงเครือข่ายการค้า ที่ภาครัฐเป็นผู้ดำเนินการจัดการให้ สำหรับแนวทางการพัฒนากลุ่ม ได้วางแนวทางการพัฒนากลุ่มไว้ 3 ประเด็นใหญ่ๆ คือ ดำเนินการสร้างโรงคัดแยกผลไม้ที่ได้มาตรฐาน (GAP) ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ได้รับการยอมรับเป็นการจัดการที่ดีและเหมาะสม จัดทำห้องเย็น ขนาด 50 ลูกบาศก์เมตร สำหรับพักผลผลิตเพื่อรอการมารับของลูกค้า และระบบการผลิตที่เป็นที่ยอมรับของหลายประเทศ เช่น ระบบ EurepGAP GlobalGAP แต่ระบบทั้ง 2 เป็นระบบที่ค่อนข้างเข้มข้น ขณะนี้ทางกลุ่มได้เริ่มศึกษา โดยมีหน่วยงานจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สาธารณสุขจังหวัด สำนักงานเกษตรจังหวัด และสำนักงานเกษตรอำเภอสนับสนุน ส่วนผลผลิตที่ส่งออกในปีที่ผ่านมา จำนวน 150,000 กิโลกรัม กิโลกรัมละ 40-45 บาท สาเหตุผลผลิตได้น้อย เพราะเกิดจากผลกระทบมากมายทั้งทางด้านอากาศและสิ่งแวดล้อม

ส่วน คุณทอง ต๊ะดี สมาชิกกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตมะม่วงคุณภาพดี กล่าวเพิ่มเติมว่า พื้นที่ปลูกมะม่วง 1 ไร่ ปลูกมะม่วงได้จำนวน 50 ต้น ผลผลิตจะออกในช่วงเดือนมีนาคมถึงเดือนมิถุนายน แต่ถ้าหากว่าถึงปลายเดือนมิถุนายนแล้ว ผลผลิตที่ได้จะมีน้อย การดูแลรักษาเมื่อมะม่วงติดผลจะพ่นยาประมาณช่วง 2 เดือนแรก หลังจากนั้นไม่พ่นยา จะใช้ถุงคาร์บอนที่ซื้อจากประเทศจีนห่อผลมะม่วง ซึ่งจะทำให้ผิวด้านนอกของมะม่วงสีเหลืองนวล พร้อมทั้งป้องกันแมลงศัตรูพืชได้อีกด้วย ถุงคาร์บอนที่ใช้ห่อสามารถใช้ได้ถึง 3 ครั้ง ทำให้เกษตรกรลดต้นทุนในการผลิต ส่วนผลผลิตที่ได้ต่อต้น ประมาณ 30 กว่ากิโลกรัม และภายหลังจากที่เก็บผลผลิตแล้ว จะดูแลรักษาต้นให้มีความพร้อมในการผลิดอกออกผลในฤดูกาลต่อไป

ผู้สนใจการปลูกมะม่วงน้ำดอกไม้ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ คุณเจริญ คุ้มสภา โทร. (089) 850-4260