แมลงวันทอง ชื่อนี้เกษตรกรรู้จักกันดี โดยเฉพาะชาวสวนไม้ผล ฉะนั้น จึงเรียกอีกชื่อว่า แมลงวันผลไม้ ชื่อนี้คงแปลมาจากภาษาอังกฤษที่มาจากคำว่า ฟรุต ฟลาย  ส่วนชื่อแรกคงมีที่มาจากแมลงชนิดนี้เป็น สีทอง ไม่ได้เกี่ยวกับนางวันทอง นางในวรรณคดีอันโด่งดังแต่อย่างใด เพียงแต่ชื่อพ้องกันเท่านั้น
   
แมลงวันทองเป็นตัวก่อปัญหาให้ชาวสวนอยู่มาก เนื่องจากมันทำให้ผลไม้หลายชนิดเสียหายได้ เช่น ชมพู่ มะม่วง กล้วย มะละกอ พุทรา น้อยหน่า ขนุน...และอีกมากมายหลายชนิด เห็นมันตัวเล็ก ๆ นี้ละก็กำจัดยากเหมือนกันนะ เพราะเรากำจัดมันได้จำนวนน้อย แต่มันเกิดเป็นจำนวนมาก วิธีที่มันเข้าทำลายผลไม้มันทำอย่างนี้คือ เมื่อตัวแก่เพศเมียของแมลงวันผลไม้วางไข่ มันจะใช้อวัยวะวางไข่แทงทะลุเปลือกผลไม้และวางไข่ภายใน เมื่อไข่กลายสภาพเป็นตัวหนอนแล้วมันจะกัดกินเนื้อผลไม้ชนิดนั้น ๆ ทำให้ผลไม้เน่าเสีย เกษตรกรก็เสียหาย
   
วิธีการกำจัดมีมากมายทั้งการใช้สารเคมีและใช้สมุนไพร ยกตัวอย่างดังต่อไปนี้ การกำจัดแมลงวันทองโดยใช้เหยื่อพิษของนายสมคิด เฉลิมเกียรติ (ข้อมูลจากนายวิศิษ บ่อสารคาม นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร สำนักงานเกษตรอำเภออัมพวา)
   
สูตรผสมเหยื่อพิษ
   
1. น้ำหวาน   ขวด
   
2. แลนเนต 2 ช้อน
   
3. น้ำสะอาด 20 ลิตร ผสมให้เข้ากัน
   
วิธีการใช้
   
1. ฉีดพ่นบริเวณที่มีหญ้าใต้ทรงพุ่มไม้ ผล 3 จุด
   
2. ฉีดพ่น 5 ครั้ง จนปริมาณแมลงวัน ทองลดการระบาด
   
3. ถ้ามีใบกะเพราให้ใช้ไม้ตีใบกะเพรา ให้มีกลิ่นแล้วฉีดพ่นเหยื่อพิษ
   
4.  ควรฉีดพ่นช่วงเย็น ๆ
   
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และ เทคโน โลยีแห่งประเทศไทย ใช้ดอกเดหลีใบกล้วยในการกำจัดแมลงผลไม้ ทำดังนี้
   
1. ปลูกต้นเดหลีใบกล้วยไว้ในบริเวณบ้านหรือในสวนที่มีความชื้นและมีแดดรำไร ต้นเดหลีใบกล้วยสามารถออกดอกตลอดทั้ง ปีและจะเพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อย ๆ ดอกเดหลี  ใบกล้วยส่งกลิ่นหอมล่อแมลงวันทองเมื่อ    ปลีดอกเริ่มเป็นขุย ส่งกลิ่นหอมช่วงเวลา 06.00-10.00 น. ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่แมลงวันทองออกหากิน ดอกหนึ่งส่งกลิ่นหอมนานประมาณ 10 วัน
   
2. ใช้ยาฆ่าแมลงมาลาไธออนหรือดิพเทอเร็กซ์ฉีดที่ปลีดอกในตอนเช้าทุก 3-5 วัน
   
3. เมื่อแมลงวันผลไม้ตัวผู้บินมาเกาะที่ปลีดอกจะสัมผัสกับยาฆ่าแมลงที่ฉีดไว้ ทำให้มันตาย
   
นอกจากการใช้สารเคมีแล้ว ยังมีวิธีการอื่น ๆ อีกมากในการกำจัดแมลงวันทอง (ข้อมูลจากกรมส่งเสริมการเกษตร) เช่น
   
1. การทำความสะอาดบริเวณแปลงเพาะปลูก แมลงวันผลไม้สามารถเพิ่มจำนวนประชากรได้อย่างรวดเร็วในขณะที่มีพืชอาศัยอยู่มาก โดยการรวบรวมทำลายผลไม้ที่เน่าเสีย อันเนื่องมาจากถูกแมลงวันผลไม้เข้าทำลาย สามารถหยุดยั้งการเพิ่มจำนวนของประชากรอย่างรวดเร็วของแมลงได้
   
2. การห่อผลไม้ เป็นการป้องกันการเข้าไปวางไข่ในผลไม้ที่ง่ายและได้ผลดีที่สุดวิธีหนึ่งอีกทั้งยังเป็นวิธีการที่ปลอดภัยจากการใช้สารฆ่าแมลง การห่อผลไม้นี้ควรจะห่อให้มิดชิดไม่ให้มีรูหรือรอยฉีกขาดเกิดขึ้น มิฉะนั้นแมลงจะเข้าไปวางไข่ได้
   
3. การควบคุมโดยชีววิธี ในธรรมชาติ แล้ว แมลงวันผลไม้มีแปลงศัตรูธรรมชาติ อยู่แล้ว มีอัตราการทำลายตั้งแต่ 15-53 เปอร์เซ็นต์ เนื่องจากแมลงวันผลไม้มีความเสียหายโดยตรงกับผลิตผล การใช้วิธีนี้จึง  น่าจะใช้ร่วมกับวิธีอื่น ๆ ในการลดจำนวนประชากรในแปลง
   
ส่วนการใช้สมุนไพรกำจัดแมลงวันทองนั้นก็มีหลายสถาบันที่ศึกษาวิจัยกัน คราวหน้าจะนำเสนอ โปรดติดตามตอนต่อไป.

เธียรตรัส
เพิ่มเติมข้อมูลได้ที่
farmdaily@dailynews.co.th