ช่วงนี้ก็เข้าสู่ต้นปีใหม่แล้ว อากาศกำลังดี อยู่ในช่วงหน้าหนาว บรรยากาศเหมาะกับของสวยๆ งามๆ ดอกไม้ออกดอกเบ่งบาน ชูช่อ สร้างสีสันสวยงามเข้ากับฤดูกาลพอดี กล้วยไม้ก็เป็นไม้ดอกไม้ประดับชนิดหนึ่ง ซึ่งสร้างความเจริญตาเจริญใจให้กับผู้ที่พบเห็นดีนักแล เขาว่ากันว่ากล้วยไม้เป็นของป่า หายากยิ่งนัก ถ้าจะจริงดังคำกล่าวขาน เพราะกว่าที่ผู้เขียนจะตามหากล้วยไม้ เก็บภาพสวยๆ มาฝากแฟนๆ นิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้านได้ ก็เล่นเอาเหนื่อยเหมือนกัน ตะวันคล้อย แดดร่ม ลมเย็น ผู้เขียนเดินทางไปถึงจุดหมาย เป้าหมายในวันนี้คือ กล้วยไม้ เมื่อได้พบเห็นสิ่งอันเป็นสาระดีๆ ก็นำมาฝากท่านผู้อ่าน ด้วยการบอกเล่าผ่านตัวหนังสือ รายละเอียดจะกล่าวให้ฟัง

กล้วยไม้ เป็นพืชใบเลี้ยงเดี่ยว ในวงศ์ Orcidaceae เป็นไม้ตัดดอกยอดนิยม เนื่องจากมีสีสันสวยงาม แถมยังเป็นไม้เศรษฐกิจของไทย คนไทยทำเป็นธุรกิจไม้ตัดดอกส่งนอกก็เยอะ บ้างก็นิยมนำดอกกล้วยไม้มาปักแจกันบูชาพระ ปัจจุบัน ผู้คนนิยมนำมาเลี้ยงไว้เป็นไม้ประดับในสวน ช่วยเป็นเพื่อนคลายเหงาได้อีกทาง หากจะเลี้ยงเป็นธุรกิจก็สามารถทำได้ ขึ้นอยู่ที่ว่าจะมีวัตถุประสงค์ในการเลี้ยงกล้วยไม้เพื่ออะไร เหมือนดังเช่น คุณประยูร พลอยพรหมมาศ ที่ทำธุรกิจเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อกล้วยไม้สกุลฟาแลนนอปซิส (Phalaenopsis)

ถึงแม้เดิมกล้วยไม้จะเป็นไม้ที่มาจากป่า หากสังเกตแล้วไม่คิดอะไรมาก ก็คงจะเป็นไม้ป่าธรรมดาๆ ชิ้นหนึ่ง แต่ถ้าหากสังเกตเห็นแล้วนึกตรองดีๆ ก็จะรู้ว่าไม้ที่ออกจากป่า สามารถนำมาสร้างมูลค่าเพิ่มได้ (แต่ไม่แนะนำให้ลักลอบนำพันธุ์ไม้ป่าออกมาจำหน่ายน่ะ เพียงแต่จะบอกว่าของแต่ละชิ้นมันมีคุณค่าในตัวของมันเอง ขึ้นอยู่ที่ว่าเราจะสามารถมองเห็นและสัมผัสได้ถึงจุดเด่น และดึงส่วนนั้นออกมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้หรือไม่)

ผู้เขียนได้พบปะพูดคุยกับนักธุรกิจหนุ่มไฟแรงอย่าง คุณประยูร พลอยพรหมมาศ เจ้าของ บริษัท ประยูรออร์คิด ผู้ผลิตและส่งออกกล้วยไม้อันดับต้นๆ ของประเทศไทย ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักคุณประยูรกันหน่อยเห็นจะดี

คุณประยูร เป็นนักเรียนนอก หันมาจับธุรกิจเป็นผู้ผลิตและส่งออกกล้วยไม้กว่า 30 ปี บนเนื้อที่กว่า 30 ไร่ ซึ่งตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ตำบลหนองสามวัง อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี และปัจจุบันยังได้ขยายต่อยอดธุรกิจออกไปในพื้นที่กว่า 100 ไร่ ที่เขาใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา เป็นทั้งผู้ผลิตเอง ส่งออกเอง แบบนี้แหละเขาถึงเรียกว่า นักธุรกิจหนุ่มไฟแรง คนไทยผู้นี้เป็นแบบอย่างที่แสดงให้เห็นว่า กล้วยไม้ส่งออกนอก คนไทยก็สามารถทำได้ ด้วยใจรักและหมั่นฝึกฝน หาความรู้อยู่เสมอ จึงทำให้คุณประยูรนำความรู้ที่ได้จากประสบการณ์ การศึกษาดูงานกล้วยไม้นานาชาติ มาเป็นโจทย์ในการพัฒนาห้องแล็บเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อของตน ซึ่งประยูรออร์คิดจัดอยู่ในอันดับต้นๆ ของประเทศผู้ส่งออกกล้วยไม้สกุลฟาแลนนอปซิส

คุณประยูร เล่าให้ฟังถึงประวัติความเป็นมาในการก่อตั้งบริษัทว่า "ตั้งแต่เล็กอยู่กับกล้วยไม้มาก่อน สัมผัสและใช้ชีวิตอยู่กับกล้วยไม้มาตั้งแต่เด็ก เห็นและได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริงมาหลายอย่าง อาเป็นนายกสมาคมพฤกษศาสตร์แห่งประเทศไทย พ่อก็ทำงานอยู่ที่เดียวกับอา ตอนเด็กๆ ได้เห็นและเรียนรู้เกี่ยวกับพันธุ์ไม้ต่างๆ จึงทำให้ตนรู้สึกหลงใหล ชื่นชอบกล้วยไม้เป็นพิเศษ จากนั้นก็ได้ไปเรียนภาษาต่อที่เมืองนอก พอเรียนจบกลับมาจึงตั้งบริษัทเป็นของตนเอง ชื่อว่า...ประยูร ออร์คิด"

คุณประยูร กล่าวว่า การเลี้ยงกล้วยไม้ทุกคนก็เลี้ยงได้ ถ้าเลี้ยงในปริมาณที่ไม่มาก แต่หากจะเลี้ยงเพื่อทำเป็นธุรกิจ คงต้องคิดและศึกษากันให้ดีสักหน่อย เพราะธุรกิจส่งออกกล้วยไม้เป็นธุรกิจที่ต้องใช้เงินทุนสูง และที่สำคัญเรื่องคุณภาพต้องให้ตรงตามคุณภาพมาตรฐานสากล วิธีการจะเพาะพันธุ์กล้วยไม้ส่งนอก จะต้องคำนึงถึงความต้องการของตลาดเป็นหลัก บนหลักของความต้องการนั้น คุณภาพของกล้วยไม้จะต้องมาเป็นอันดับหนึ่ง ซึ่งคุณประยูรบอกว่า บริษัทของตนเป็นมาตรฐานของยุโรป คือ เป็นตลาดหลักที่ต่างชาติต้องการกล้วยไม้ โดยเฉพาะสกุลฟาแลนนอปซิส บริษัทจะเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อเอง ขนาดที่เพาะเลี้ยง มีทั้งขนาดเล็ก ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ ขึ้นอยู่กับความต้องการของลูกค้าว่าต้องการกล้วยไม้ขนาดเท่าไร สามารถสั่งทำได้ กลุ่มลูกค้าตลาดหลักคือ ยุโรป รองลงมาจะเป็นสหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย แอฟริกา เอเชียบ้างนิดหน่อย

ปัจจุบันนี้ คุณประยูร จะส่งออกเพียง 15 ล้านต้น ต่อปี เท่านั้น แต่ตลาดต่างประเทศมีความต้องการสูงถึง 150 ล้านต้น ต่อปี คุณภาพสินค้าที่ดีคือ กล้วยไม้ต้องแข็งแรง รากต้องสมบูรณ์ ไม่มีแมลง ทางบริษัทจะให้ความสำคัญในเรื่องคุณภาพ ใส่ใจตั้งแต่การควบคุมกระบวนการผลิต เริ่มจากการเพาะเลี้ยงจนถึงระบบการขนส่ง โรงเรือนเลี้ยงกล้วยไม้จะต้องทำอย่างดี เครื่องปลูกใช้เปลือกสนนำเข้าจากประเทศนิวซีแลนด์ ส่วนปุ๋ยที่ใช้จะนำเข้าจากประเทศญี่ปุ่น ลูกค้าจะเป็นคนแนะนำมาว่ากล้วยไม้ แบบนี้จะต้องใช้ปุ๋ยอะไร ส่วนน้ำที่ใช้รดกล้วยไม้ จะใช้น้ำ Reverse Osmosis (RO) เป็นน้ำบริสุทธิ์ผสมกับสารต่างๆ ที่ทางบริษัทคิดค้นขึ้นเอง

คุณประยูร เล่าถึงเหตุผลในการเพาะพันธุ์กล้วยไม้สกุลฟาแลนนอปซิสว่า สาเหตุที่ตนเลือกฟาแลนนอปซิส เป็นเพราะว่าสกุลนี้ตลาดต่างประเทศมีความต้องการในปริมาณมาก ซึ่งหากเปรียบเทียบกับกล้วยไม้สกุลอื่น พวกซิมบิเดียม ตนก็ทดลองปลูกที่เขาใหญ่ แต่ความต้องการของตลาดสู้ฟาแลนนอปซิสไม่ได้ ส่วนออนซิเดียมเป็นไม้เมืองหนาวก็จริง แต่ยังอยู่ในขั้นทดลองปลูกอยู่ ไม่ได้ส่งออก ซึ่งตลอดระยะเวลาการเพาะพันธุ์กล้วยไม้ฟาแลนนอปซิสไม่เคยตกเกรดเลย หากจะพูดถึงในเรื่องราคา ตนจะเพาะเลี้ยงขาย ราคาต้นละ 8 บาท หากเป็นไม้รุ่น ขนาด 3 นิ้ว 5 นิ้ว ขายราคาต้นละ 35 บาท หากต่างชาติทำขายเองจะตกราคาต้นละ 100 บาท

กล้วยไม้ของประยูรออร์คิด มี 2 เกรด คือ เกรดเอ เป็นไม้คุณภาพ ไม่มีโรคและแมลง ตรงตามมาตรฐานของตลาดยุโรป และเกรดบี เป็นไม้ที่ตกเกรด ต้นสมบูรณ์รองลงมา อาจจะถูกพวกแมลงรบกวน แต่ยังถือว่าเป็นกล้วยไม้ที่ได้คุณภาพ ทางบริษัทจะไม่ส่งออก แต่จะนำมาวางขายที่ตลาดนัดจตุจักรของไทย เปิดร้านขายเอง ขายทุกวันพุธและวันพฤหัสบดี หากใครสนใจสามารถไปเดินดูเลือกซื้อหาได้ หรือหากท่านใดสนใจเข้าเยี่ยมชมสวนกล้วยไม้สกุลฟาแลนนอปซิสที่เขาใหญ่ได้ทุกวัน โดยเฉพาะช่วงนี้ดอกกล้วยไม้จะสวยเป็นพิเศษ เพราะอยู่ในช่วงหน้าหนาว

ส่วนเรื่องโรคและแมลง ต้องขึ้นอยู่กับการควบคุมดูแล ทางบริษัทมีมาตรการในการควบคุมส่วนนี้ ไม่มีปัญหาเรื่องโรคและแมลงรบกวน

นอกจากนี้ ทาง บริษัท ประยูรออร์คิด ยังเน้นเรื่องการประหยัดพลังงาน ใช้อาหารวุ้นธรรมชาติที่เป็นของไทยหาได้ตามตลาดทั่วไป มีส่วนผสมของกล้วยหอม น้ำมะพร้าว มัน เป็นต้น บริษัทรับรองเรื่องคุณภาพและป้องกันการกลายพันธุ์ได้ บริษัทประหยัดพลังงานด้วยการใช้ตาข่ายอำพรางแสงคลุมบนหลังคาห้องเย็นเพื่อป้องกันแสงแดดที่ก่อให้เกิดการสิ้นเปลืองพลังงานได้ หากเป็นห้องที่ต้องการแสงมาก ตนจะนำหลังคาอะลูมิเนียมมาดูดเอาเฉพาะแสงไว้ ส่วนความร้อนก็จะถูกสะท้อนกลับคืนสู่ชั้นบรรยากาศ ช่วยประหยัดพลังงานได้มากเช่นกัน รอบๆ บริเวณห้องแล็บจะปลูกต้นไผ่ เพื่อช่วยให้ความร่มรื่น

เป็นรูปแบบหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงการทำธุรกิจที่คำนึงถึงการอนุรักษ์พลังงาน ช่วยลดการปลดปล่อยคาร์บอนออกสู่ชั้นบรรยากาศ และลดความสิ้นเปลืองให้กับบริษัทได้อีกช่องทางหนึ่ง

ผู้สนใจถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณประยูร พลอยพรหมมาศ เลขที่ 9 หมู่ที่ 11 ถนนรังสิตนครนายก (คลองสิบเอ็ด) ซอยวัดโปรยฝน ตำบลหนองสามวัง อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี โทร. (089) 766-4646 Email:prayoon@prayoonorchids.com



กล้วยไม้สกุลฟาแลนนอปซิส

กล้วยไม้สกุลฟาแลนนอปซิส เป็นกล้วยไม้ที่มีการเจริญเติบโตเป็นแบบโมโนโพเดียล ที่มีแหล่งกำเนิดตามธรรมชาติและกระจายพันธุ์กว้างขวางอยู่ในบริเวณทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และหมู่เกาะใกล้เคียงมหาสมุทรแปซิฟิก เนื่องจากคุณลักษณะอันงามเด่นของดอกและช่อดอกเป็นที่น่าสนใจของบรรดาผู้นิยมกล้วยไม้ทั่วๆ ไป ประกอบกับอุปนิสัยเลี้ยงง่าย สามารถเจริญงอกงามและออกดอกได้ดีในสภาพสิ่งแวดล้อมต่างๆ กันอย่างกว้างขวาง

การปลูกกล้วยไม้ฟาแลนนอปซิส หากปลูกลงกระถางหรือกระเช้าไม้ ควรจะตั้งต้นกล้วยไม้ลงตรงกลาง ให้ระดับโคนต้นส่วนเหนือรากอยู่ต่ำกว่าระดับขอบภาชนะปลูกเล็กน้อย การวางต้นกล้วยไม้สูงเกินไปจะทำให้รากกล้วยไม้ได้รับความชื้นไม่เพียงพอ แต่ถ้าปลูกต่ำเกินไปกล้วยไม้ก็จะอยู่ในสภาพที่ชื้นเกินไปหรือแฉะได้ การใส่เครื่องปลูกควรจะใส่พอเพียงแต่กลบรากเท่านั้น อย่าใส่เครื่องปลูกมากเกินไป จนกระทั่งสูงขึ้นมากลบส่วนของโคนต้น เพราะอาจจะทำให้โคนต้นแฉะและโคนใบเน่าได้ ฤดูการปลูกควรเป็นเวลาที่ก่อนจะย่างเข้าฤดูฝน ประมาณเดือนมีนาคม ถ้าปลูกหลังจากย่างเข้าฟดูฝนแล้วบรรยากาศจะมีความชื้นสูง และกล้วยไม้กำลังอวบน้ำ อาจจะทำให้ใบและยอดเน่าได้ง่าย แต่ถ้าเป็นกล้วยไม้ขนาดเล็ก มีความไวต่อการเจริญเติบโตดีกว่ากล้วยไม้ใหญ่ ก็ไม่สู้จะเกิดปัญหานัก ยิ่งถ้าหลังจากปลูกแล้ว เก็บไว้ในที่ปลอดฝนและประคับประคองพรมน้ำให้ทีละเล็กละน้อย อย่าให้ชื้นมากก็น่าจะทำได้