ระบบการจ่ายค่าตอบแทนคุณค่าระบบนิเวศ หรือ “Payment for Environmental Services”  (PES) เป็นเครื่องมือทางเศรษฐกิจเพื่อกระตุ้นให้ผู้ถือครองที่ดิน พื้นที่การเกษตรหรือพื้นที่ทางธรรมชาติต่างๆ สามารถคงบทบาทในการให้บริการทางด้านสิ่งแวดล้อมได้ต่อไปหรือปรับปรุงให้ดีขึ้น อันจะก่อให้เกิดประโยชน์แก่ผู้ใช้บริการเฉพาะกลุ่มหรือต่อสังคมโดยรวม

๑.    ปัจจุบัน PES ได้รับความสนใจมากขึ้นเพราะเป็นระบบที่เปลี่ยนคุณค่าทางด้านสิ่งแวดล้อมซึ่งไม่สามารถประเมินเป็นมูลค่าทางการตลาดได้ กลายมาเป็นแรงจูงใจที่ส่งเสริมให้คนในท้องถิ่นหันมาอนุรักษ์ ฟื้นฟูแหล่งทรัพยากรดิน น้ำ ป่าไม้และระบบนิเวศให้คงอยู่ในสภาพดี โดยแรงจูงใจดังกล่าวอาจอยู่ในรูปตัวเงิน (financial incentive) หรือการให้ความช่วยเหลือในรูปแบบอื่นๆ แก่ผู้ถือครองที่ดินที่สามารถปฏิบัติได้ตามเงื่อนไขการจัดการและการใช้ที่ดิน เช่น การปฏิบัติตามมาตรการอนุรักษ์น้ำและดิน การปลูกพืชยืนต้นและการทำระบบวนเกษตรเพื่อเพิ่มการสะสมของคาร์บอน เป็นต้น สำหรับเงินทุนที่ใช้สนับสนุนโครงการอาจมาจากการอุดหนุนโดยภาครัฐหรืออาจเรียกเก็บจากผู้ที่ได้รับประโยชน์จากบริการทางด้านสิ่งแวดล้อม    . . .